THƠG NA CHỌN LỌC - 2

Xécgây Mikhancốp

Xécgây Mikhancốp (1913 - ?), nhà văn, nhà hoạt động xã hội Nga, Viện sĩ Viện hàn lâm Liên Xô, anh hùng lao động Liên Xô, đặc biệt nổi tiếng nhờ những tác phẩm thơ viết cho thiếu nhi, như “Thơ cho thiếu nhi”, “Chú Xchi-ô-pa”, kịch thơ “Khăn quàng đỏ”, “Cậu bé yêu quí”, “Tất cả bắt đầu từ tuổi thơ”, “Dấu hiệu thời gian” vân vân. Giải thưởng Lê-nin năm 1970.

Nhà triệu phú

Nước nọ có bà già

Giàu, cô đơn, keo kiệt,

Đang khỏe mạnh, bà ta

Một hôm lăn ra chết.

Thế là trơ một mình

Buồn rầu và đơn đọc

Con chó quí của bà

Có tên là Bun-đôc.

Bà già ấy có nhiều

Cháu gần xa già trẻ,

Nghĩa là có đủ người

Để tranh nhau thừa kế.

Bà già ấy có nhiều

Vàng và tiền, vì vậy

Ai cũng mong đến ngày

Đọc chúc thư bà ấy.

Nhưng than ôi, mọi người

Bực mình và xấu hổ

Khi biết gia tài bà

Chỉ dành cho con chó.

Các luật sư bó tay:

Chúc thư bà xem kỹ

Thấy hợp pháp, và rồi

Đủ dấu và chữ ký.

Trước khi chết, bà già

Đã làm chúc thư nọ,

Vì bà muốn trát vàng

Lên khắp người con chó.

Chó thì cần gì tiền?

Để mua đồ, may mặc?

Xưa nay chó và mèo

Không cần gì tiền bạc.

Thế mà con chó này

Đã trở thành triệu phú.

Chiếc mũi hếch hếch thêm

Hơn những ngày có chủ.

Theo yêu cầu chúc thư,

Nó cần người phục dịch

Dẫn nó đi chơi rông,

Xem chạy thi, xem kịch.

Nó ở chính trung tâm,

Nhà vừa sang vừa cổ,

Có đầu bếp hàng ngày

Làm món ăn cho nó.

Sáng: pho-mat Hà Lan,

Trưa: ba-tê, xúc xích.

Tối: thịt băm, tất nhiên,

Ăn bao nhiêu tùy thích.

Nó đi nghỉ mùa hè.

Và hàng tuần, chủ nhật,

Thợ cắt tóc đến nhà

Cắt kiểu đầu mốt nhất.

Bun-đôc có vi-la,

Có xe hơi và có

Cả chiếc áo đuôi tôm

Được may theo kiểu chó.

Bun-đôc uống côc-tây

Trong những lần chiêu đãi,

Và chẳng thèm ngoái nhìn

Các bạn xưa chó cái.

Là một chủ nhà băng

Nó vào câu lạc bộ

Của những tay cực giàu

Và học luôn ở đó

Cách giận dữ sủa to

Khi nghe từ “tiến bộ”,

“Hòa bình” và “tự do”...

Các báo luôn tranh nhau

Phỏng vấn ngài Bun-đôc,

Để ngài chó trình bày

Quan điểm cùng bạn đọc

Về hòa bình, chiến tranh,

Về đất đai, tài sản...

Nghĩa là nó bây giờ

Trong thế giới tư bản

Thành nhân vật nổi danh

Có quyền và tiếng nói...

Ở nước ấy đồng tiền

Không gì không làm nổi.

Những đứa trẻ ngu đần

“Những đứa trẻ thông minh

Sẽ có nhiều thành đạt,

Sẽ trở thành nhà văn,

Múa ba-lê và hát.

Nhiều đứa đã có tranh

Về đề tài tình bạn,

Được triển lãm khắp nơi,

Được khen và xuất bản.

Nhiều đứa có khả năng

Đã được đi đây đó

Tận nước ngoài để thi

Các cuộc thi này nọ.

Con bé Na-ta-sa

Đã năm lần được giải.

Thằng Ca-rich bạn mày

Thì sắp thành vĩ đại.

Chỉ những đứa ngu đần

Là thế nào vẫn vậy!”

Ôi, mẹ tôi nhiều lần

Nói với tôi điều ấy.

Nhưng tôi chỉ đứng im

Cắn môi như biết lỗi.

Tôi không muốn nói gì

Về việc này khó nói.

Mặc những đứa thông minh

Sẽ có nhiều thành đạt,

Sẽ vẽ tranh, làm thơ,

Múa ba-lê và hát.

Mặc ai đó đóng phim

Chơi vĩ cầm rất giỏi -

Đó không phải là điều

Ai cũng làm được nổi.

Sau này tôi là ai,

Làm được gì - tôi biết.

Sẽ có ngày tôi đi

Vào tai-ga giá rét.

Cùng với đám bạn bè

Chơi hàng ngày trong ngõ,

Tôi sẽ đặt đường ray

Xây nhà, xây thành phố.

Tàu nối nhau lao đi,

Núi rừng vang tiếng máy.

Mẹ tôi sẽ tự hào

Về con trai lúc ấy.

Bây giờ mẹ trách tôi

Có thể vì ghen tị,

Quên rằng làm công nhân

Cũng không thua nghệ sĩ.

Trên tàu điện

Chiếc tàu điện số Mười

Đang chạy kia, giữa phố.

Một trăm năm mươi người

Đứng và ngồi trên đó.

Hành khách vào rồi ra,

Chen đi rồi chen lại,

Nhưng cậu Cô-li-a

Thì ngồi rất thoải mái.

Cậu ngồi ngay hàng đầu.

Ghế vừa êm vừa sạch.

Cậu tới sân trượt băng,

Cặp đôi giày dưới nách.

Bỗng tới bến số Năm

Một bà già mệt mỏi

Hổn hển bám tay cầm

Leo lên tàu chật chội.

Hành khách vào rồi ra,

Chen vai rồi chen cánh.

Cô-li-a thì ngồi,

Bà già đứng bên cạnh.

Cuối cùng tới sân băng,

Tàu từ từ dừng lại.

Cô-li-a vội vàng

Bước xuống tàu thoải mái.

Bà già đang định ngồi

Thì chỉ trong nháy mắt

Có một cậu thiếu niên

Đã tranh bà ngồi mất.

Đó là Va-len-tin

Trượt băng về, nhanh nhẹn

Leo lên toa và ngồi

Rất êm và rất tiện.

Hành khách vào rồi ra,

Chen vai rồi chen cánh.

Va-len-tin cứ ngồi,

Bà già đứng bên cạnh.

Chuyện kể ra còn dài,

Nhưng mà thôi, phải hiểu

Là nên nhường chỗ ngồi

Cho những người già, yếu.

Còn các cậu?

Đứa nhìn ra phố,

Đứa ngồi trên ghế gỗ,

Tô-li-a hát,

Bô-rit ngồi im,

Mắt lim dim.

Ni-cô-lai hai chân đung đẩy...

Đã xế chiều lúc ấy.

Cả bọn chỉ ngồi chơi.

Ga-li-a tựa lưng bờ giậu,

Chú mèo nhảy lên cây.

Bô-rit bắt đầu lên tiếng,

Đại khái thế này:

- Trong túi tớ có chiếc đinh.

Còn các cậu?

- Hôm nay khách đến nhà mình.

Còn các cậu?

- Nhà tớ hôm qua mèo đẻ

Những năm con,

Chóng lớn, mắt to và tròn,

Thế mà không chịu ăn gì cả.

- Nhà tớ có bếp ga.

Còn các cậu?

- Chỗ tớ

Có ống dẫn nước đến nhà!

- Nhà tớ hôm qua lửa tắt,

Đó là điều thứ nhất.

Sẽ có xe chở củi ngày mai -

Là điều thứ hai.

Còn điều thứ ba là mẹ tớ

Đã bay về phương đông.

Vì đơn giản mẹ tớ

Là phi công!

- Là phi công?

Thì đã sao! -

Vô-va đáp

Từ trên cao.

Như Cô-li-a mới thích:

Có mẹ là công an, rất oách!

Còn mẹ Ca-rim và Ai-xư

Cả hai là kỹ sư.

Và mẹ Li-ô-va là đầu bếp.

Nên mẹ cậu - phi công

Chưa là gì hết!

Lê-na nói: Quan trọng hơn mọi đứa

Là mẹ tớ - nhân viên xe lửa,

Một lúc phục vụ hai toa

Từ đây đến tận Za-xe-pa!

- Nhưng có mẹ là thợ may, điều đó

Không lẽ xấu? - Ni-na hỏi nhỏ.

Ai sẽ may quần áo, thấy không?

Tất nhiên, không là phi công!

Phi công lái máy bay -

Thế là rất tốt.

Đầu bếp làm bánh ngọt,

Cũng là điều hay.

Cô giáo dạy ở trường,

Ốm đau nhờ bác sĩ...

Nghĩa là mẹ nào cũng cần,

Mẹ nào cũng quí!

Lúc ấy đã xế chiều

Chẳng còn gì để nói.

Những ước mơ không thành sự thật

Khi tôi lên tám tuổi

Tôi chỉ ước mơ sao

Có một chiếc xe đạp

Loại bé thôi, không cao.

Tôi đạp xe suốt ngày

Đi hết đó và đây.

Nhưng tôi buồn suýt khóc

Khi người lớn bảo tôi

- Không có xe cũng đã

Khổ với cậu lắm rồi.

Tôi muốn có con chó

Nhưng lập tức được khuyên

Rằng đã mười hai tuổi

Nuôi chó là không nên,

Rằng đừng làm thằng ngốc,

Rằng nên tìm sách đọc...

Luôn luôn bị từ chối,

Tôi thì chẳng dám đòi.

Cứ thế người ta tặng

Hoàn toàn trái ý tôi:

Nào áo khoác, nào khăn,

Nào bút lông, nào lịch...

Nghĩa là những cái gì

Tôi không cần, không thích.

Tiếc là sao người lớn

Nhiều lúc không hiểu ta,

Trong khi họ vẫn nói:

Phải giữ gìn tuổi thơ!

Về cây trinh nữ

Ai nằm kia, đang trùm chăn bông

Kín cả đầu cả hông?

Ai đang nằm kê ba chiếc gối

Bên một bàn thức ăn để nguội?

Ai tỉnh dậy, mặc áo quần,

Chẳng buồn gấp chăn,

Rồi sau đó dùng nước sôi rửa mặt,

Chấm qua trán, đôi môi

Và đôi mắt?

Ồ chắc đây là một ông già

Tuổi một trăm hay một trăm mười ba?

Không!

Ai cau có, miệng ngậm đầy bánh ngọt

Và còn kêu: - Ở đâu căm-pôt?

Đưa cái kia!

Đưa cái này!

Không, cái khác!

Đưa đây!

Ồ chắc đây là một anh tàn phế

Mới nói thế?

Không!

Thế thì là ai đây?

Và vì sao suốt ngày

Phải đi ủng lông,

Phải mang găng ấm,

Để khỏi lạnh tay,

Để không bị cảm,

Dù mặt trời đang chiếu sáng trên trời,

Dù nửa năm chưa hề có tuyết rơi?

Hay người ấy sắp phải đi Bắc Cực

Nơi gấu trắng sống trong băng dày đặc?

Không!

Xin mọi người cứ nhìn kỹ - thì ra,

Đó chỉ là cậu bé Mi-chi-a!

Mi-chi-a của mẹ!

Mi-chi-a của bố!

Sống ở nhà 52, trên đại lộ.

Suốt ngày trong phòng,

Đắp đầy chăn bông,

Ngoài bánh ngọt, kẹo, đường và hoa quả,

Cậu không ăn gì cả.

Nhưng vì sao?

Vì sao ư, úi dào,

Vì vừa dậy, sáng nào cũng thế,

Người ta bắt cậu đo nhiệt kế,

Rồi mặc áo,

Rồi đi giày,

Và bất kể ban đêm hay ban ngày

Cậu muốn ăn cái gì cũng được!

Nếu trên trời có tí mây đen

Là cậu đi giày cao cổ.

Nếu buổi sáng cậu thích nằm thì, ôi,

Suốt ngày nằm yên một chỗ.

Nhưng vì sao?

Vì sao ư, úi dào,

Vì bố mẹ chiều anh con ghê quá\.

Vâng, chỉ chiều và nuôi lớn mà thôi,

Không chịu dạy cho con gì cả.

Không chịu dạy để con thành phi công,

Thành người lính lái xe tăng dũng cảm.

Không rèn luyện để con thành công nhân,

Thành chiến sĩ hoa tiêu trên chiến hạm.

Nên cứ thế, bên bố mẹ, Mi-chi-a

Lớn dần lên, sợ giá băng, gió bão

Như những cây trinh nữ sợ mùa đông

Trong tủ kính của vườn bách thảo.

Vẽ tranh

Tôi lấy một tờ giấy

Vẽ đậm một con đường,

Và vẽ thêm cạnh đấy

Một con bò dễ thương.

Tôi vẽ vườn bên trái.

Vườn lấm chấm trái cây.

Vẽ thêm mưa bên phải

Những sợi mưa không dày.

Đường tôi tô màu đỏ,

Bò tôi tô màu hồng.

Một ít mây sau đó

Tôi vẽ thêm trên không.

Những mũi tên sắc nhọn

Tôi vẽ xuyên qua mây,

Ý nói giông, gió lớn

Đã thổi sang vườn cây.

Tôi định vẽ nước chảy

Thành những dòng suối con.

Tiếc là bút chì gãy,

Mà mực cũng không còn.

Cuối cùng, tôi bắc ghế

Dán tranh tôi lên tường

Dù tranh tôi có thể

Chỉ thuộc loại bình thường.

Mèo con

Này, các cậu biết không ,

Có chuyện này rất lạ:

Nhà tớ mèo đẻ con -

Đúng năm con tất cả,

Cả nhà tớ thi nhau

Tìm tên hay để đặt

Cuối cùng gọi: "Một, Hai,

Ba, Bốn, Năm - tuyệt thật.

Con Một rất thông minh

Con Hai lông màu trắng

Con Ba hay làm ồn

Con Bốn rất nhí nhắng.

Còn con Năm, biết không,

Giống Hai, Ba như lột,

Cũng có đốm trên lưng,

Cũng lười và học dốt.

Một, Hai, Ba, Bốn, Năm -

Năm con mèo đẹp tuyệt.

Mời các bạn đến xem.

Cứ xem rồi sẽ biết!

Vê-ra đau răng

Cô hàng xóm Vê-ra

Đau răng từ hôm qua -

Đau hai chiếc răng cửa.

Răng còn non, răng sữa.

Cô rên suốt ngày đêm

Ai dỗ cũng không im.

Mẹ thì lo hâm nước

Không rời, con nửa bước.

Bố làm trò, vẽ râu

Để Vê-ra quên đau.

Còn bà thì cuống quít

Lo còn hơn con nít.

Cbỉ ông nội một mình

(Ông là cựu chiến binh)

Là không lo gì hết.

Ông bảo: Ồ, không chết!

Chú muỗi lếu láo

Bác Gấu mở hiệu thuốc

Treo tấm biển rất to:

"Dành cho chim và thú

Xin mời vào, đừng lo!".

Gà từ đâu chạy tới:

"Chào bác gấu Misa!"

"Chú cần gì?" Gấu hỏi.

"Cần thay cái mào gà".

Tiếp đến là cô Vịt

Nước mắt chảy ròng ròng.

"Mắt tôi đau, - Vịt nói. -

Ông có thuốc chữa không?"

Dê bước vào nhăn nhó,

Trông mặt thật đáng thương.

"Tôi trót ăn rễ đắng.

Bác bán cho ít đường".

Gấu hết lòng phục vụ, 

Không từ chối người nào

Bỗng có một con Muỗi

Từ cửa sổ bay vào.

Gấu quát: "Này anh kia,

Sao vào bằng cách ấy?"

Muối trâng tráo vênh râu:

"Vào cách vào chả vậy?"

"Phải đi đứng đàng hoàng.

Đây là nhà có chủ.

Ngoài cửa tôi đã ghi

Dành cho chim và thú!"

"Thì đã sao? - Muỗi đáp. -

Tôi hơi đâu mà tìm!

Khi tôi không là thú

Mà cũng chẳng là chim".

Rồi chú Muỗi lếu láo

Cãi lộn với mọi người.

Cô Vịt cáu, há mỏ -

Thế là cậu toi đời!

Tiêm phòng

- Lớp Một đi tiêm phòng!

- Gọi mình đấy, biết không?

Tiêm phòng ư? Thì sao?

Chẳng là gì với tớ.

Tiêm thì tiêm, úi dào!

Không có gì đáng sợ.

Xưa nay chỉ anh hèn

Mới sợ tiêm, nói thật,

Tớ luôn cười, thản nhiên

Nhìn kim tiêm nhọn hoắt.

Tớ xung phong đi đầu

Chìa tay cho y tá.

Hoàn toàn không thấy đau -

Thần kinh tớ như đá.

Tin hay không thì tuỳ

Tớ sẵn sàng lúc ấy

Đổi con cù, hộp bi

Để tiêm thêm. Thế đấy!

- Lớp Một đi tiêm phòng!

- Gọi mình đấy, biết không?

Gọi mình ư? Bây giờ?

Thì ta đi! Thật lạ,

Tớ không sợ, nhưng sao

Đầu gối run ghê quá!

Lý do

Ma-sa muộn học nhiều lần.

Lý do vì sao như vậy?

Thứ nhất là vì chiếc chăn

Ấm quá, không sao cho dậy.

Thứ hai là vì chiếc gương

Cứ bắt đứng soi không chán.

Thì cô vẫn dặn: ra đường

Phải chải tóc cho cẩn thận.

Thứ ba phải mất một giờ

Để ăn bánh mì, uống nước...

Trong khi thời gian không chờ

Vậy sao mà không muộn được!

Chiếc bóng của tôi

Bất kì tôi đi đâu

Bóng tôi đi theo đấy.

Tôi mà ngồi xuống bàn,

Nó liền làm như vậy.

Bóng bắt chước mọi điều,

Bám theo từng bước nhỏ.

Nó cũng giống như tôi -

Không chịu yên một chỗ.

Ở ngoài đường, thật hay -

Lúc nó chạy trước mặt,

Lúc lẽo đẽo theo sau,

Lúc biến đi đâu mất.

Có lúc chỉ mấy giây

Nó lớn nhanh trông thấy.

Giá mà bọn trẻ con

Cũng lớn nhanh như vậy.

Một sáng nọ, mùa đông,

Dậy sớm hơn thường lệ,

Tôi ra vườn dạo chơi

Hít khí trời mát mẻ.

Trong khi đấy bóng tôi

Nằm im không dám cựa -

Thì ra cu cậu lười

Muốn ngủ thêm chút nữa.

Những người bạn tốt

Mi-sa rất khổ tâm

Và phải luôn xấu hổ:

Cậu không thể phát âm

Như bạn bè trong phố.

Cậu nói lắp từng từ,

Thật buồn cười, khổ sở.

Nhưng các bạn không trêu,

Mà động viên, giúp đỡ.

"Mi-sa, cậu đừng buồn,

Và nhất là đừng vội.

Hãy bình tĩnh, tự tin,

Nói những gì định nói".

Misa nói một từ

Rồi im, môi mấp máy...

Nhưng các bạn vẫn chờ

Vì biết cần phải vậy.

Đánh nhau

Vịt bảo Gà: "Các cậu

Trứng đẻ ít, lại xấu

Người ta đồn đến rằm

Các cậu sẽ lên mâm!"

Gà đáp ngay: "Nói láo!

Bác Ngỗng già luôn bảo

Rằng giống Vịt đã lười,

Ăn bẩn, lại ham chơi.

Chỉ biết kêu cạc cạc,

Và nói xấu người khác!"

"Sao? - Cái lão Ngỗng già

Mà lại dám chê ta? -

Vịt quát to - Đợi đấy

Đâu rồi, cái lão ấy?

Ta sẽ cho biết tay!"

Ngỗng chạy đến: "Ta đây!"

"Ôí, đánh nhau! Đánh nhau!"

Gà Tây kêu lạc giọng

Rồi hoảng sợ cúi đầu

Mổ luôn vào chân Ngỗng.

Nghe kêu, Gà Trống, Ngan

Chạy đến xem từng đàn.

Trong khi Ngỗng và Vịt

Quần, cắn nhau không ít.

Hai con cứ đánh nhau,

Trụi lông, toác cả đầu

Mọi người xem, hoảng sợ,

Đến bây giờ vẫn nhớ!

Kính ở đâu?

Cô Ôn-ga tội nghiệp

Để kính đâu không biết

Thế là tìm khắp nhà

Tìm mãi mà không ra.

Cô lục tìm dưới gối,

Dưới chăn, trong góc tối

Trong chạn bát, gầm bàn,

Tìm cả ngoài lan can.

Tìm không sót một chỗ

Tìm cả trong ổ chó.

Thật kì lạ điều này -

Kính không cánh mà bay.

Mệt, buồn đến suýt khóc,

Cô Ôn-ga thở dốc

Ngồi nghỉ bên chiếc gương 

Kê ngay sát đầu giường.

Đang thở dài lúc ấy

Nhìn gương, cô chợt thấy

Chiếc kính ngay trên đầu -

Thế mà tìm đâu đâu!

Đó là chuyện có thật

Về chiếc gương thần kì,

Nhờ nó mà kính mất

Lại tìm thấy nhiều khi.

Hai chú cừu

Có một chú cừu đen

Theo sườn núi đi lên

Đến một chiếc cầu vắng

Thì gặp anh cừu trắng.

Cừu trắng nói: "Nghe đây!

Vấn đề là thế này:

Cầu hẹp, không đi được,

Anh nhường tôi đi trước!"

Cừu đen đáp: "Be be,

Anh nói sao dễ nghe!

Tôi ấy à? Xin lỗi,

Xê ra, đừng cản lối!"

Rồi cừu trắng, cừu đen

Cùng hăng hái bước lên,

Húc, tranh nhau đi trước

Nhưng đi làm sao được?

Mặt trời chiếu trên cao

Dưới cầu sông cuộn chảy.

Cả hai con lộn nhào

Chết dưới dòng sông ấy!

Lời khuyên quan trọng

Đừng dùng roi dạy chó

Đừng mắng và trêu nó.

Chó được dạy bằng roi

Sẽ là con chó tồi.

Đánh nó xong, thử gọi,

Nó sẽ không còn tới.

Hòa bình

Giê-nhi-a tròn tám tuổi,

Cậu tổ chức ngày sinh.

Khách đến thăm tặng cậu

Khẩu súng lục xinh xinh,

Rồi xe tăng, đại bác,

Khẩu súng máy tí hon,

Mới, đen, trông như thật,

Có băng đạn hình tròn.

Trong khi khách ăn uống,

Một mình Giê-nhi-a

Tháo tung các khẩu súng

Vứt lung tung khắp nhà.

- Ôi, đồ chơi còn mới,

Hỏng rồi sao? Thật kinh!

- Không !- Giê-nhi-a đáp lại. -

Con chơi trò "Hoà bình".

Giấc mơ

Tôi nằm mơ một giấc mơ kỳ lạ

Như thể tôi đang bơi trên biển cả,

Trên một con tàu lớn rộng và dài

Đi thật xa, đi tới một nước ngoài

Người ta chở tôi đi, sau đấy

Để tôi lại suốt đời bên nước ấy.

Trên con tàu xa lạ ấy người ta

Uống rồi ăn, rồi chơi bi-a.

Cũng xa lạ là ngọn cờ, tiếng nói,

Tôi cố nghe mà không sao hiểu nổi

Và xung quanh, tôi thấy rất nhiều điều

Không như tôi từng quen,

Không như tôi từng yêu.

Tôi không hề mua vé,

Không hề muốn lên tàu

Thế thì sao họ bắt

Và chở tôi đi đâu -

Tôi không biết vì sao

Cũng không biết cách nào

Tôi đã lạc lên tàu đó

Tôi chỉ biết một điều: 

Tôi đang gặp điều đau khổ.

Và thế là từ nay

Tôi phải sống xa nhà,

Xa Tổ quốc

Xa mẹ, cha,

Xa bạn bè thân thuộc.

Sao, không thích ư, cậu bé?

Ai đấy nói, cười to.

Tôi thì muốn,

Rất muốn

Muốn trở về Liên Xô.

Khi xuống tàu, nhất định

Tôi sẽ trốn về nhà

Đừng hòng ai giữ nổi,

Trốn thật nhanh, thật xa.

Bỗng đồng hồ báo thức

Réo to trên đầu tôi.

Ôi, tiếng chuông quen thuộc!

Thế là thoát nạn rồi.

Thật may mà, - tôi nghĩ.-

Mình không ở nước Mỹ.

Chim sáo

Ngay bên mái nhà tôi

Có con chim - nghệ sĩ.

Chúng tôi nghe suốt ngày

Tiếng líu lo không nghỉ.

Đồng còn mây mù bay,

Sương còn treo từng hạt,

Thế mà chim từ lâu.

Dậy và say sưa hát.

Hát không vì vinh quang,

Cũng không vì tiền bạc.

Mà chỉ vì trái tim,

Vì không thể làm khác.

Chim hót hay, ngân dài,

Tiếng vang xa và rộng

Mà chẳng đòi tiền công

Cho tài năng, lao động.

Hãy làm người

Bầy kiến ở trong rừng

Ngoài việc làm, chúng có

Các luật riêng của mình,

Và nhà là chiếc tổ

Người tốt chẳng bao giờ

Ngồi không và lười nhác:

Sáng, cô giáo tới trường.

Chú công an đi gác.

Còn kiến thì luôn luôn

Làm suốt ngày vất vả.

Chui dọc rồi chui ngang

Dưới cỏ khô và lá.

Cậu dạo chơi trong rừng

Gậy cầm tay, tinh nghịch,

Chọc tổ kiến vỡ tung,

Đốt lên, cười vui thích.

Đang được sống yên lành,

Bỗng bất ngờ gặp nạn,

Đàn kiến chạy thoát thân,

Người một nơi, tán loạn.

Trong tổ kiến hồi lâu

Lửa vẫn còn âm ỉ,

Cậu thờ ơ đứng nhìn

Vô tâm và ích kỷ.

Tôi không nói quá lời.

Khi gọi cậu như vậy -

Cậu chưa làm một phần

Những gì vừa để cháy.

Thời đại nguyên tử này

Cậu không là con kiến

Nhưng cậu, một con người,

Phải thành người toàn diện.

Một ngày quan trọng

Tờ lịch đỏ trên tường:

Hôm nay là ngày lễ,

Ngày mồng Một tháng Năm,

Ngày mùa xuân đẹp đẽ.

Tháng Hai và tháng Mười

Cũng nhiều ngày như vậy,

Nhiều ngày đáng chờ mong

Trên những tờ lịch ấy.

Các bạn trẻ chúng ta.

Thích những ngày số đỏ

Vì pháo hoa, duyệt binh

Những ngày này mới có.

Nhưng trong số rất nhiều

Những ngày vui, chủ nhật.

Có một ngày mùa thu

Bình thường mà vui nhất.

Ngày ấy lịch trên tường

Không được in số đỏ

Các khẩu hiệu và cờ

Cũng không treo ngoài phố.

Nhưng ta nhận ra ngay

Nhờ một điều giản dị

Là học sinh đến trường

Khắp nông thôn, thành thị,

Là những tốp học sinh

Diện áo quần rất mốt,

Là cái dáng rụt rè

Của những em lớp một...

Một năm nhiều ngày vui

Quan trọng và vui thật.

Nhưng chính ngày khai trường

Quan trọng và vui nhất.