THÁI BÁ TÂN: CHÂM NGÔN MỚI VIẾT

LỜI PHẬT DẠY

Phật dạy: Người phụ nữ

Khi lấy chồng, trước tiên

Phải học làm năm việc

Để thành người vợ hiền.

Một, phải luôn dậy trước.

Hai, luôn ngồi sau chồng.

Ba, nói năng nhỏ nhẹ.

Bốn, đoán trước ý chồng.

Năm, và quan trọng nhất,

Là phải biết khiêm nhường,

Biết bổn phận người vợ,

Nhẫn nhục và yêu thương.

CHẶT CHÉM TOÀN TẬP

Du lịch tới các nước,

Ăn uống và chi tiêu,

Ta, du khách, có thể

Bị chém chặt ít nhiều.

Nhưng người của nước khác

Tới Việt Nam, buồn sao,

Chắc chắn bị chém chặt,

Không sót một người nào.

Còn ta thì khỏi nói.

Ta, người Việt với nhau,

Chém chặt thành ‘văn hóa”,

Trắng trợn và rất đau.

Vì sao? Vì xã hội

Dựa trên sự vô thần.

Pháp luật chỉ trên giấy,

Không bảo vệ người dân.

Đạo đức và văn hóa

Đang tuột dốc không phanh.

Xã hội đầy giả dối

Và tham nhũng hoành hành.

Trẻ con, ngay từ bé

Đáng lẽ dạy thương yêu

Thì được dạy đủ thứ

Vớ vẩn và giáo điều.

Người lớn, thì học tập,

Phát động và thi đua,

Ba giỏi rồi bốn tốt…

Thật mà cứ như đùa.

Và nhiều, nhiều cái khác,

Buồn chẳng muốn nói ra.

Nước ta là thế đấy.

Thế đấy cái nước ta.

Ở một nơi như thế,

Nhí nhố và nhiễu nhương,

Có chặt chém toàn tập

Cũng là chuyện bình thường.

TUỔI GIÀ

Trung bình trên thế giới

Cứ một trăm nghìn người

Mới có được một cụ

Thọ một trăm tuổi đời.

Nếu chết là quy luật

Thì đừng quá bận tâm.

Đến năm mươi là thọ.

Rồi vui thêm từng năm.

Sau sáu mươi là tháng.

Sau bảy mươi là tuần.

Sau tám mươi thì sớm

Mà lo chuẩn bị dần.

Đời đã ngắn như thế,

Ky cóp mà làm gì.

Nếu ăn được, tiêu được,

Thì cứ ăn tiêu đi.

Bạn là đại địa chủ,

Nghìn kho thóc chất đầy,

Giỏi lắm chỉ ăn hết

Vài lon gạo một ngày.

Đại gia bất động sản

Lê Thanh Thản quê tôi,

Cũng chỉ cần phòng ngủ

Khoảng mươi mét mà thôi.

Để lại cho con cháu?

Vâng, hẳn thế, tuy nhiên,

Chưa hẳn đã là tốt

Cho chúng quá nhiều tiền.

Chúng có đời của chúng,

Cũng chẳng ngu hơn ta.

Bố mẹ để cái đức

Còn quý hơn cái nhà.

Vả lại ta, bố mẹ,

Lo cho con suốt đời,

Tức là ta ngu ngốc,

Làm hại con suốt đời.

Vậy thì hãy sống tốt,

Vui vẻ và an bình.

Không đem chuyện người khác

So với chuyện của mình.

Hãy làm gì mình muốn.

Thích đi đâu cứ đi.

Cứ bắt chước Lão Tử

Sống nhà và vô vi.

Hãy sống thật vui vẻ.

Có buồn cũng cố cười.

Nụ cười là thang thuốc

Đã cứu chữa nhiều người.

Tiền bạc và danh vọng

Là gánh nặng, đề phòng.

Không ít người vì nó

Mà lưng thẳng thành còng.

Tưởng mất mà hóa được

Khi một ngày trôi qua,

Nếu ta sống tích cực,

Bất chấp tuổi đã già.

ĐỜI NGƯỜI KHÔNG DÀI LẮM

Đời người không dài lắm.

Dẫu sao, được sinh ra,

Cũng nên sống tử tế

Kẻo uổng công mẹ cha.

Chúng ta lười suy nghĩ,

Lại mong được an nhàn,

Nên để mất cá tính

Trong cách sống bầy đàn.

Ta sợ, như cây cỏ,

Ngộ nhỡ vươn lên cao,

Sẽ bị máy xén cắt.

Và thế là lúc nào

Ta cũng cố “hòa nhập”,

Để giống như mọi người.

Và rồi thành cái bóng

Nhạt nhẽo giữa dòng đời.

Đã là người, tất cả,

Đều có cá tính riêng.

Thế mà ta cứ cố

Để giống ông láng giềng.

Không cần người cổ vũ,

Đại bàng vẫn bay cao.

Trong rừng sâu hoang vắng,

Hoa vẫn thơm ngọt ngào.

Không cần người chăm sóc,

Cỏ vẫn tự vươn lên.

Còn ta, không ai bắt,

Lại cúi đầu chịu hèn.

Đời người không dài lắm.

Nhưng cũng đủ thời gian

Để làm cái gì đấy

Hơn cách sống bầy đàn.

BỐN BÀI VỀ NỖI SỢ

Bài Một

Sư cụ hỏi chú tiểu:

“Ta sợ nhất cái gì?”

“Phải chăng sự tuyệt vọng?”

“Không”. “Đau khổ, chia ly?”

“Cũng không nốt”. “Cái đói,

Hay bất an trong lòng?

Bị hiểu nhầm, khinh ghét?”

Sư cụ đáp: “Cũng không.

Cái duy nhất đáng sợ

Là chính bản thân ta.

Tất cả các nỗi sợ

Đều từ đấy mà ra.

Ta sợ cái gì đấy

Tức là ta đầu hàng.

Để nỗi sợ ám ánh

Và giết chết dễ dàng.

Một người đủ dũng cảm

Vượt qua được chính mình,

Sẽ không sợ gì nữa.

Tâm trí sẽ yên bình.

Bài Hai

Thật ra cái ta sợ
Không phải là bóng đêm,
Mà sợ cái gì đó
Đang ẩn trong bóng đêm.

Thật ra cái ta sợ
Không phải là độ cao,
Mà sợ bị bất chợt
Trượt ngã từ trên cao.

Thật ra cái ta sợ
Không phải là tình yêu,
Mà sợ yêu ai đó,
Ai đó lại không yêu.

________________

Bài Ba

Nhà bất đồng Miến Điện,
Aung San Suu Kyi,
Nói một câu chí lý,
Hay và đúng cực kỳ.

Rằng chính nỗi sợ hãi
Làm tha hóa con người.
Những nỗi sợ lớn nhỏ
Cứ ám ảnh suốt đời.

Người đang có quyền lực
Sợ mất nó, âm thầm
Tìm cách giữ quyền lực,
Thành độc ác, vô tâm.

Còn người sợ quyền lực,
Tức chúng ta, dân đen,
Thì tự mình thoái hóa,
Thành nhẫn nhục và hèn.

______________

Bài Bốn

Sợ là dạng tâm lý
Ám ảnh ta suốt đời.
Điều ấy không khó hiểu,
Có thật và rất người.

Có hàng trăm cái sợ,
Cả cơm áo gạo tiền.
Nhưng cái sợ lớn nhất
Lại là sợ chính quyền.

Sợ bị bắt, tra khảo,
Bị tống vào xà lim.
Chính vì cái sợ ấy,
Chúng ta phải lặng im.

Phải chấp nhận dối trá,
Và bạo lực hàng ngày.
Chính quyền biết, vì thế
Đánh vào nỗi sợ này.

Nỗi sợ là thế đấy,
Cả ta, cả nước ngoài.
Và nó là vũ khí
Của những kẻ độc tài.

Nhưng vượt lên sợ hãi,
Ngày càng có nhiều người
Dũng cảm lên tiếng nói,
Vì mình và vì đời.

Khi người dân không sợ
Thì bắt đầu chính quyền
Lại cuống cuồng sợ hãi
Và đứng ngồi không yên.

Chính quyền có súng đạn
Và bộ máy an ninh.
Vũ khí dân, duy nhất -
Không sợ chính quyền mình!

NÔ LỆ CỦA THÁNH THẦN

Khi đạo đức xuống cấp,

Mất niềm tin, người dân

Không biết tin gì nữa

Ngoài tin vào thánh thần.

Và thế là nườm nượp

Người ta tới chùa chiền.

Tranh nhau cướp và giật.

Tranh nhau cả cúng tiền.

Đâu cũng thấy lễ hội.

Đâu cũng thấy đám đông.

Tâm linh và tín ngưỡng?

Hay là sự lên đồng?

Hay văn hóa mạt vận?

Mất phương hướng, người dân

Tự nguyện làm nô lệ

Cho ma quỉ, thánh thần?

Một dân tộc trông cậy

Quá nhiều vào thần linh

Thay cho việc cố gắng

Vươn lên bằng sức mình,

Chắc chắn dân tộc ấy

Khó lòng mà đi xa.

Không thể không lo nghĩ

Cho tương lai nước nhà.

Mà sao cùng một nước,

Người dân ở Đằng Trong

Không mắc cái chứng ấy,

Chứng lễ hội lên đồng?

Chắc phải có nguyên cớ.

Có ai biết vì sao?

Tôi mệt và chán lắm.

Không muốn nghĩ. Xin chào!

TỰ NHIÊN KHÔNG NGỦ ĐƯỢC

Có nhiều người hậm hực

Rằng bố mẹ, người thân

Làm quan mà rốt cục

Gia cảnh vẫn thanh bần.

Tức là họ suy nghĩ,

Chân thành và hồn nhiên,

Làm quan phải tham nhũng,

Phải vơ vét được tiền.

Thế mà họ, luôn miệng,

Cả trên trang Phây này,

Lớn tiếng chửi tham nhũng.

Vậy họ là ai đây?

Họ - chỉ tốt ngoài miệng,

Chứ không lương thiện đâu.

Tối biết tỏng điều ấy.

Mà đã biết từ lâu.

Vậy nói gì cứ việc.

Tôi chỉ tin vừa vừa.

Tôi cũng tinh lắm đấy,

Và không dễ bị lừa.

NỢ ĐỜI

Một vị hòa thượng nọ

Liều chết nhảy xuống sông

Cứu một người tự vẫn.

Người ấy nói với ông:

“Ngài đã cứu tôi sống.

Thành thực cảm ơn ngài.

Nhưng tôi đã quyết chết.

Không hôm nay thì mai.”

Hòa thượng buồn bã đáp:

“Thế thì tôi bó tay.

Nhưng xin phép được hỏi

Một câu hỏi thế này:

Chết là quyền của bác.

Nhưng người ta, dẫu sao,

Trả xong nợ mới chết.

Còn bác thì thế nào?”

“Tôi, dẫu không giàu lắm,

Không vướng tham, sân, si.

Kiếm đủ ăn, đủ mặc,

Không nợ ai điều gì!”

Hòa thượng chậm rãi nói:

“Thế là tốt, có điều

Bác cũng mang nợ đấy,

Thậm chí còn nợ nhiều.

Bác nợ bố mẹ bác

Đã cho bác ra đời.

Để có ăn, có mặc,

Bác nợ rất nhiều người.

Hiểu biết và cái chữ

Là bác nợ của thầy.

Bác chưa trả hết nợ

Mà định bỏ kiếp này?”

Ông kia nghe, ngồi lặng,

Lạy vị hòa thượng già.

Bỏ ý định tự tử,

Rồi vui vẻ về nhà.

Nhiều khi ta tuyệt vọng,

Muốn nhắm mắt buông xuôi,

Quên hoặc không muốn biết

Rằng ta sống ở đời

Là phải chịu trách nhiệm

Không chỉ với riêng mình,

Mà quan trọng hơn cả -

Với người thân, gia đình.

Dám chết cần dũng cảm.

Cần dũng cảm hơn nhiều

Là dám tiếp tục sống

Vì những người ta yêu.

Vị hòa thượng nói đúng -

Ai cũng mắc nợ đời.

Mà có nợ thì trả,

Một lúc cho nhiều người.

TÁM ĐẶC TÍNH CỦA NGƯỜI

ĐÀN ÔNG CÓ GIÁO DỤC

Một - nhẹ nhàng, lịch thiệp

Trong giao tiếp hàng ngày.

Bỏ qua chuyện vặt vãnh

Hoặc lời nói không hay.

Hai - Có lòng trắc ẩn

Với loài vật, với người,

Đặc biệt người tàn tật

Hoặc cơ nhỡ trong đời.

Ba - Luôn đọc sách báo,

Nhất là của nước ngoài,

Để nâng cao kiến thức

Và tự hiểu đúng sai.

Bốn - Chân thành, trung thực.

Cả với mình, với người.

Cả việc lớn, việc nhỏ,

Cả việc riêng, việc đời.

Năm - Tự tin, tự trọng.

Mình lo việc của mình,

Không trông chờ người khác,

Không mong người thương tình.

Sáu - Sinh hoạt giản dị.

Từ đi đứng, áo quần.

Không hư danh, phù phiếm,

Không quá kén miếng ăn.

Bảy - Bố đáng mặt bố

Và chồng đáng mặt chồng.

Phải gương mẫu, chuẩn mực,

Đúng nghĩa người đàn ông.

Tám - Phải giữ Năm Giới

Của Đức Phật Thích Ca.

Sống hữu ích, phụng sự

Gia đình và quốc gia.

Văn hóa không phụ thuộc

Vào học ít hay nhiều.

Văn hóa là ứng xử

Là tấm lòng thương yêu.

Văn hóa là cái Đức,

Đức làm nên con người.

Hãy sống có văn hóa,

Cho mình và cho đời.

LỜI BÀO CHỮA CHO MỘT CHÚ CHÓ

Thưa quý ngài hội thẩm,

Người bạn tốt của ta

Rất có thể có lúc

Thành kẻ thù của ta.

Ta yêu quí con cái

Hơn chính bản thân mình.

Lớn lên, chúng có thể

Vô ơn và bạc tình.

Tiền bạc ta kiếm được,

Ta nâng niu hàng ngày.

Thế mà chúng biến mất

Như không cánh mà bay.

Uy tín và danh dự

Phải gây dựng khó khăn.

Nhưng vô ý lầm lỗi,

Sẽ phút chốc tiêu tan.

Ta thành công, giàu có,

Sẽ khối người đi theo.

Nhưng rồi họ lập tức

Bỏ rơi ta khi nghèo…

Cuộc đời luôn vẫn thế,

Từ hàng nghìn năm nay.

Các quí ngài hội thẩm

Chắc cũng biết điều này.

Tuy vậy, thưa quí vị,

Thế mà có một người

Trung thành, không vụ lợi

Và tận tụy suốt đời.

Không bao giờ tráo trở,

Không nhiễm thói xấu xa,

Không vô ơn - người ấy

Là chú chó của ta.

Nó luôn luôn có mặt

Bên ta lúc ta giàu

Hay lúc ta nghèo khổ,

Khỏe mạnh và ốm đau.

Nó sẵn sàng chịu rét

Nằm co ngoài hiên nhà,

Để canh cho ta ngủ

Và được gần bên ta.

Khi thân tàn, danh liệt,

Ta là gã ăn mày,

Nó đồng cam cộng khổ,

Không rời ta một giây.

Cuộc đời xô ta ngã,

Khi máu chảy, sầy da,

Người bạn ấy lặng lẽ

Liếm vết thương cho ta.

Nó giúp ta tự vệ

Và chống lại kẻ thù.

Khi ta bị ruồng rẫy,

Trong túi không đồng xu,

Nó, người bạn bé nhỏ,

Tận tụy và trung thành,

Chỉ xin một ân huệ

Là cho nó đồng hành.

Người bạn ấy âu yếm

Hôn tay ta cả khi

Cho ta và cho nó,

Bàn tay chẳng có gì.

Rồi một ngày nào đó,

Khi trò đời hạ màn,

Ta nằm dưới đất lạnh,

Chờ xương mục, thịt tan,

Khi bạn bè họ mạc

Và người trong gia đình

Tang lễ xong, quay lại

Với cuộc sống của mình,

Thì chú chó cao thượng

Vẫn không chịu rời xa,

Đôi mắt buồn, ẩm ướt

Vẫn nằm bên mộ ta.

Trung thành và tận tụy

Với người nằm dưới mồ,

Đôi mắt ấy ẩm ướt

Nhìn vào cõi hư vô…

Tòa xử vụ án nọ

Về một người cố tình

Làm chết con chó nhỏ

Của ông hàng xóm mình.

Luật sư Graham Vest

Bênh vực con chó này.

Với những lời cảm động,

Được truyền tụng lâu nay.

TẢN MẠN VỀ ĐÀN ÔNG

Có thể chết vì đói,

Vì một viên đạn đồng,

Nhưng phụ nữ không chết

Khi không có đàn ông.

Sau li dị, ta biết,

Đàn ông dễ bê tha,

Đơn giản vì vắng bóng

Người phụ nữ trong nhà.

Đàn ông là phái mạnh.

Nhưng chỉ mạnh vừa vừa.

Đàn ông mà lười biếng

Tức là đàn ông thừa.

Đàn ông được ca ngợi

Là lịch sự, hào hoa,

Thì trước hết điều ấy

Phải thể hiện ở nhà.

Muốn nói gì thì nói,

Đàn ông phải kiếm tiền.

Không làm được điều ấy

Tức là đàn ông hèn.

Đàn ông không nhậu nhẹt

Là đàn ông tuyệt vời.

Còn đàn ông lý tưởng

Sợ vợ và hay cười.

Đàn ông vì óc ngắn

Nên mới thích chân dài.

Đang tâm đánh chửi vợ

Vì ngu và bất tài.

Một trăm đứa nghiện rượu

Hoặc cờ bạc, lô đề

Thì cả trăm đứa ấy

Sẽ bán nhà ra đê.

Đàn ông như quả chuối,

Càng nẫu khi về già.

Như giấy gói bằng nhựa,

Cứ dính váy đàn bà.

Đàn ông như dịp nghỉ,

Kéo dài chỉ mấy ngày.

Như chiếc lốp sờn cũ,

Sớm muộn cũng phải thay.

Đàn ông như quả ớt.

Bề ngoài đẹp, màu hồng.

Chỉ khi nào cắn thử,

Mới biết cay hay không.

Đàn ông tán phụ nữ

Mãi tận khuya mới về.

Nhưng cưới xong, bắt vợ

Chờ đến khuya mới về.

Đàn ông khi lấy vợ

Chịu bao nỗi nhọc nhằn,

Nhưng đàn ông có vợ

Thọ hơn người độc thân.

TÙY DUYÊN

Tùy duyên là hoan hỉ

Sống an lạc, thảnh thơi.

Có sao sống thế ấy,

Không so bì với người.

Duyên đến thì đón nhận,

Duyên đi thì cho đi.

Trốn chạy hay níu giữ

Cũng chẳng làm được gì.

Phải bình tĩnh khi gặp

Cả duyên nghịch, duyên lành.

Không buồn vui thái quá,

Không để mất chính mình.

“Cư trần lạc đạo phú”,

Một bài phú rất hay,

Của Phật Hoàng, đoạn cuối

Có bốn câu thế này:

“Đói thì ăn, mệt nghỉ.

Vui đạo phải tùy duyên.

Không tham lam, hám hố,

Chăm cái tâm, cái Thiền.”

Giúp được ai thì giúp,

Rồi quên, coi như không.

Lợi hại hay hơn thiệt

Không nên vấn vương lòng.

Có điều kiện sống sướng

Thì cứ sống, tất nhiên.

Không có, không than trách

Nghèo đói hay thiếu tiền.

Mọi cái chỉ tương đối.

Cuộc đời là vô thường.

Chỉ hai cái quan trọng

Là Tâm và Tình Thương.

Duyên chưa đến thì đợi.

Không đến cũng chẳng sao.

Cứ vô vi mà sống

An nhàn và thanh cao.

Nếu được thì bắt chước

Sống như bậc tu hành.

Kham khổ và giản dị,

Nói ít, thích một mình.

Không tơ màng danh vọng,

Bỏ cái Tham Sân Si,

Dần dần thay vào đó

Cái Hỉ Xả Từ Bi.

Gặp cái nghèo, cái khổ,

Nếu biết sống tùy duyên

Rồi mọi chuyện sẽ ổn,

Hoan lạc, không buồn phiền.

LỄ CHÙA

Đi lễ chùa năm mới

Là phong tục nước nhà,

Tự nhiên và tốt đẹp

Suốt hàng nghìn năm qua.

Thứ nhất để lễ bái,

Thân, tâm, khẩu nghiêm trang.

Thứ hai làm công đức,

Còn gọi là cúng dàng.

Thứ ba là sám hối,

Cho mình và người thân.

Thứ tư, cũng là dịp

Vãn cảnh và du xuân.

Theo quan niệm nhà Phật

Mà nhiều người hiểu sai,

Chùa không phải là chỗ

Để cầu lộc, cầu tài.

Là vì tài và lộc

Không xin cho ở đời.

Mà theo luật nhân quả

Và nghiệp của từng người.

Người đã gieo nhân ác,

Thì quả sẽ không lành,

Dẫu mâm đầy lễ vật

Và lời cầu chân thành.

Người xưa Tết, đi lễ,

Cầu đất nước yên bình,

Cầu may, cầu sức khỏe

Cho bản thân, gia đình.

Người xưa đến với Phật

Tâm thẳng và hướng thiền,

Lễ nhẹ mà tình nặng,

Không câu nệ cúng tiền.

Người nay không ít kẻ

Sợ báo oán, báo ân,

Dùng tiền hối lộ Phật

Hậu hĩnh và nhiều lần.

Lại còn cảnh chen lấn,

Tranh cướp lộc và tài,

Thành ra chốn cửa Phật

Mà lắm cảnh bi hài.

Có người, do không biết,

Đốt vàng mã, phí tiền,

Trái với giáo lý Phật,

Ô nhiễm chốn cửa thiền.

Đốt vàng mã là lễ

Của người Hoa trước đây.

Mà vốn chỉ thực hiện

Vào những dịp ma chay.

Đi lễ chùa năm mới

Là phong tục nước nhà,

Tự nhiên và tốt đẹp

Suốt hàng nghìn năm qua.

Vậy giữ phong tục ấy,

Tốt đẹp và tự nhiên.

Đừng để cái tâm tối

Làm hoen ố của thiền.

KHỔNG MINH GIA CÁT LƯỢNG

Khi trên ba mươi tuổi,

Tức là đủ thông minh,

Ta, đàn ông, mới hiểu

Rằng vì sao Khổng Minh

Lại yêu thương đến thế

Vợ của ông, dù bà -

Một trong năm phụ nữ

Xấu nhất nước Trung Hoa.

Khổng Minh Gia Cát Lượng

Ta đã biết là ai.

Nhưng thật tiếc, về vợ,

Nhiều người còn hiểu sai.

Ta lấy vợ không chỉ

Để có người ngủ chung.

Mà quan trọng hơn thế,

Để có người thức cùng.

Ta lấy vợ không chỉ

Để quán xuyến gia đình,

Mà ta cần ở vợ

Một người lắng nghe mình.

Ta lấy vợ không chỉ

Có người để ăn chung,

Mà quan trọng hơn thế -

Có người để nấu cùng.

Ta lấy vợ không chỉ

Để song hành với nhau.

Mà ta cần ai đó

Đứng dõi theo phía sau.

Vợ Khổng Minh Gia Cát,

Là bà Hoàng Nguyệt Anh,

Được yêu vì hội tụ

Những điều này tốt lành.

Ông đã dạy hậu thế,

Trong đó có chúng ta,

Cách nhận biết cái đẹp

Trong một người đàn bà.

THÊM MƯỜI NGUYÊN TẮC SỐNG

Thu nhập

Ai cũng cần thu nhập.

Đúng thế, không trừ ai.

Ngoài nguồn chính, thứ nhất,

Nên có nguồn thứ hai.

Chi tiêu

Đừng ngốc mà mua sắm

Những thứ không thật cần,

Để vứt, hoặc phải bán

Để mua thứ rất cần.

Ưu tiên

Đừng tiết kiệm những cái

Còn lại sau khi tiêu.

Mà sau khi tiết kiệm

Còn gì, mới được tiêu.

Cẩn trọng

Thử độ sâu sông suối

Là một việc rất cần.

Nhưng phải nhớ đừng thử

Một lúc cả hai chân.

Đầu tư

Vốn đầu tư như trứng,

Dễ vỡ, dễ trắng tay.

Đừng để vào một giỏ.

Kẻo phá sản có ngày.

Thái độ sống

Chán - là do bạn sống

Với những gì đã qua.

Lo - là vì bạn nghĩ

Về tương lai còn xa.

Chỉ sống bằng hiện tại

Với thái độ thản nhiên,

Bạn mới thấy thực sự

Tâm trí được bình yên.

Khó khăn

Chỉ có hai lựa chọn

Mỗi khi gặp khó khăn.

Một - để nó quật ngã.

Hai - vượt qua khó khăn.

Chiếc túi rỗng dạy bạn

Một triệu cách sống khôn.

Túi đầy tiền xúi bạn

Một triệu cách mất khôn.

Đôi mắt ở phía trước

Để nhìn về tương lai.

Không ngẫu nhiên điều ấy.

Đừng ngoái nhìn qua vai.

Bút chì và bút mực

Ngày bé, còn non dại,

Ta viết bằng bút chì.

Nay lớn, bằng bút mực.

Sự khác nhau là gì?

Là bút chì dễ xóa.

Viết rồi xóa như chơi.

Bút mực thì không thế.

Đã viết, in suốt đời.

VONTAIRE

Xét nhiều mặt, sự thật

Như trái cây trên cành

Đừng nóng vội hái nó

Khi còn bé và xanh.

Hãy yêu quí những người

Luôn đi tìm sự thật.

Nhưng thận trọng với người

Đã tìm thấy sự thật.

Cuộc đời là canh bạc.

Số phận là quân bài.

Hãy tìm cách dùng nó

Để khôn khéo chơi bài.

Nhiều người chê ai đó

Hám lợi, sống vì tiền,

Thường thì vì chính họ

Không biết cách kiếm tiền.

Thế giới ta đang sống

Mắc chứng bệnh điên rồ.

Ai nghĩ chữa được nó

Thì lại càng điên rồ.

Con người càng hiểu biết,

Càng mong muốn tự do.

Chỉ khi mong muốn nó,

Con người mới tự do.

Có rất nhiều chân lý

Không dành cho mọi người

Và cho mọi thời đại,

Mọi lúc và mọi nơi.

Cơ hội làm điều ác

Đến trăm lần một ngày.

Cơ hội làm điều thiện

Một năm chỉ một ngày.

Nghi ngờ là không tốt.

Là khổ tâm, tất nhiên.

Nhưng tin chắc mọi cái

Mới đích thực là điên.

Chúng ta đều có tội

Với mình và với người

Vì những điều tốt đẹp

Ta chưa làm ở đời.

Dư luận là con thú.

Chỉ có hai cách này:

Hoặc là phải xích nó,

Hoặc cao chạy xa bay.

Với loài người, xung đột

Là căn bệnh trầm kha.

Duy nhất chữa trị nó

Chính là lòng vị tha.

Ta quen miệng, hay nói:

Chuyện ấy chỉ ngẫu nhiên.

Thực ra thì mọi cái

Đều luôn có căn nguyên.

Tôi đã tám mươi tuổi

Nhưng chẳng biết điều gì,

Ngoài sự thật chua xót

Phải chấp nhận nhiều khi:

Trời sinh ra giun dế

Để chim chóc mổ ăn.

Sinh ra người để chết

Trong đau đớn, khó khăn.

DIỀU HÂU VÀ GÀ

Có người nọ bắt được

Một chú diều hâu non.

Đem về nhốt chung chỗ

Với một bầy gà con.

Bị nhốt lâu, sau lớn,

Lại quanh quẩn bên nhà,

Chú diều hâu kiêu hãnh

Biến thành một chú gà.

Dù lông dài, cánh rộng,

Móng vuốt cũng còn nguyên,

Chú không săn được thú,

Vì nhiễm chất gà hiền.

Vì giống gà, nên chú

Không biết, không muốn bay.

Ông kia dạy không được,

Bèn nghĩ ra cách này.

Ông đưa chú lên núi,

Rồi ném lên không trung.

Chú diều hâu sợ quá,

Liền cố sức vẫy vùng.

Rồi cái chết đánh thức

Bản năng gốc ban đầu.

Cuối cùng chú bay được

Và lại thành diều hâu.

Ngụ ngôn này cho thấy

Một triết lý thông minh:

Không được để hoàn cảnh

Trói chặt đôi chân mình.

CHÚ CHUỘT ĐIẾC

Một lần nọ loài chuột

Tổ chức thi leo cao.

Đích là một đỉnh tháp

Suýt chạm đến trời sao.

Các chú chuột hăm hở

Cùng đua nhau leo lên.

Nhưng càng leo càng khó,

Nhất là nửa phía trên.

Khó đến mức một chú,

Mồ hôi chảy ròng ròng,

Kêu to: “Trời, mệt quá.

Liệu có leo được không?”

Một chú khác phụ họa:

“Ừ, vừa khó, vừa cao.

Mà leo làm gì nhỉ?

Tớ đi xuống. Xin chào.”

Nghe nói thế, lần lượt

Các chú khác làm theo.

Rồi tất cả bỏ cuộc.

Chỉ một chú vẫn leo.

Chú này trông khiêm tốn,

Chẳng giống một anh hùng.

Thế mà vẫn dũng cảm

Leo tới đích cuối cùng.

Khi quay lại chân tháp,

Cả bầy chuột đua nhau

Chạy đến hỏi bí quyết,

Dồn dập và nhiều câu.

Nhưng chú chuột vô địch

Lặng im không nói gì.

Thì ra chú bị điếc.

Điếc, nên thắng cuộc thi.

Nhờ điếc, không nghe thấy

Lời bàn ra, bàn vào.

Chỉ chú tâm vào việc

Tiếp tục leo lên cao.

Bài học thế là rõ.

Khuyên các bác tập trung.

Ai nói gì mặc kệ,

Đã làm, làm đến cùng.

LÀ ĐÀN ÔNG, NHẤT THIẾT

Là đàn ông, nhất thiết

Phải đáng mặt đàn ông.

Xấu đẹp không quan trọng,

Nhưng chững chạc tác phong.

Tuyệt đối không ẻo lả.

Không nhu nhược, thích lười.

Đã làm phải làm tới.

Đã nói phải giữ lời.

Là đàn ông nhất thiết

Phải trung thực, chân tình.

Sống phải có lý tưởng

Và mục đích của mình.

Khiêm tốn và ít nói.

Thất bại không trách ai.

Cứ lặng lẽ làm việc

Và lặng lẽ thành tài.

Là đàn ông, nhất thiết

Là trụ cột trong nhà.

Tuyệt đối không ăn bám,

Không núp váy đàn bà.

Phải hiểu và thương vợ.

Tuyệt đối không lòng thòng.

Chửi mắng hay đánh vợ

Thì không đáng làm chồng.

Là đàn ông, nhất thiết

Sống phải có đam mê.

Tuyệt đối không nhậu nhẹt,

Cờ bạc và lô đề.

Không cần phải xuất chúng,

Không cần quá thông minh,

Nhưng cần phải biết cách

Nuôi sống gia đình mình.

Là đàn ông, nhất thiết

Dưới - làm gương cho con.

Trên - hiếu với bố mẹ,

Nếu hai cụ đang còn.

Vợ mình mình tự chọn.

Vậy thì hãy yêu thương.

Cả khi trẻ xinh đẹp,

Cả khi già, liệt giường.

Là đàn ông, nhất thiết

Phải biết cách kiếm tiền.

Sau đó phải học cách

Để không biết tiêu tiền.

Hơn thế, phải tự nhắc:

Mình là đấng mày râu,

Không xen vào chuyện vợ

Về cơm gạo, bếp dầu…

Là đàn ông, nhất thiết

Phải luôn luôn mỉm cười.

Phải luôn luôn quán triệt

Rằng nhất vợ nhì trời.

Tóm lại là phải sống

Đúng với nghĩa đàn ông.

Để con thích khoe bố

Và vợ thích khoe chồng.

LÀ PHỤ NỮ…

Là phụ nữ, phải cố

Mà quên cái đáng quên,

Phải bơ đi mà sống.

Không thèm nhìn hai bên.

Là phụ nữ, phải cố

Mà học cách tuyệt tình.

Thấy giữ được thì giữ.

Không thì buông, nhẹ mình.

Là phụ nữ, phải cố

Nhẫn tâm với “người ta”.

Nếu không trả thù được,

Thì cũng quyết không tha!

Là phụ nữ phải cố

Học cách sống kiên cường.

Dù trời đất có sụp,

Vẫn phải sống bình thường.

Trước mặt những người khác

Phải tỏ ra ô-kê.

Đêm về nhà, nếu muốn,

Tự khóc, tự mình nghe.

Là phụ nữ, phải cố

Mà học cách yêu mình.

Đừng ngu mà chờ đợi

Người khác yêu thương mình.

Chồng lúc mưa lúc nắng,

Con lúc hư lúc ngoan.

Phải lo sẵn ít vốn

Để hạ cánh an toàn.

Đàn ông về nguyên tắc,

Che chở cho đàn bà.

Nhưng đề phòng, có đứa

Thích núp váy đàn bà.

Là phụ nữ, phải cố

Bất chấp lời thị phi.

Nghe, tin nó là chết.

Vậy thì nghe làm gì?

Là phụ nữ, đừng dại

Mà so mình với người.

Ai cũng đẹp, độc đáo

Và đáng quí ở đời.

Trước đàn ông, đừng khóc.

Khóc thì khóc trong lòng.

Đừng tỏ ra yếu đuối

Xin tình thương đàn ông.

Là phụ nữ, phải nhớ

Phân công việc gia đình.

Mà việc thì nhiều lắm.

Đừng ôm hết vào mình.

Phải làm sao, tự nguyện,

Chồng làm việc của chồng.

Con làm việc của nó.

Không người nào ngồi không.

Hơn ai hết, phụ nữ

Phải quên chuyện đã qua.

Hạnh phúc hay đau khổ -

Đã qua thì cho qua.

Là vì sức người ít,

Mà đời cũng không dài.

Đừng sống bằng quá khứ.

Hãy sống bằng tương lai.

Là phụ nữ, phải cố

Tự mình kiếm ra tiền.

Nhiều ít không quan trọng,

Nhưng mình phải có tiền.

Không phải để tiêu mảnh,

Mà góp nuôi gia đình.

Có đồng tiền chính đáng,

Không ai dám coi khinh.

Phụ nữ có thói xấu

Hay cố chấp, thù dai.

Vậy thì cố khắc phục,

Không cố chấp thù dai.

Thay vào đó, phải học

Cách bao dung với người.

Chính sự bao dung ấy

Giúp bạn thấy yêu đời.

Chưa hẳn đã hạnh phúc

Người phụ nữ nhiều tiền.

Nhưng chắc chắn hạnh phúc

Người phụ nữ dịu hiền.

Chưa hẳn đã xinh đẹp

Một hoa hậu chán đời.

Nhưng chắc chắn xinh đẹp

Người phụ nữ hay cười…

Ý THỨC VÀ TRÁCH NHIỆM

Ở Hồng Kông, Trung Quốc,

Một tỉ phú vừa qua

Chết để lại toàn bộ

Hơn hai tỉ đô-la

Các tài sản ông có

Cho mục đích cộng đồng

Và hoạt động từ thiện.

Còn con cái thì không.

“Các con tôi, ông nói,

Nếu giỏi hơn mẹ cha,

Thì để chúng tự kiếm,

Tự tay mình làm ra.

Còn nếu chúng kém cỏi,

Thích ăn không ngồi rồi,

Thì nhiều tiền thừa kế

Chỉ hại chúng mà thôi”.

Bill Gates, khi được hỏi:

“Sao ông có nhiều tiền

Mà cho con ít thế?”

Ông đáp, rất thản nhiên:

“Vì con tôi, tỉ phú,

Thì cũng chỉ là người.

Người thì phải lao động

Để nuôi mình, giúp đời.

Muốn thành đạt, giàu có

Thì cố mà vươn lên.

Tôi nghĩ như thế đấy.

Vậy sao phải cho tiền?”

Covey, cũng tỉ phú,

Chết, di chúc cho con

Một khoản tiền rất lớn.

Nhưng họ, chín người con

Đều không nhận, đề nghị

Dùng toàn bộ số tiền

Vào mục đích từ thiện,

Gây không ít ngạc nhiên.

Về lý do, họ nói

Họ là người bình thường

Có thể tự kiếm sống

Như mọi người bình thường.

Tương tự, ông Buffett

Chỉ để lại cho con

Mười phần trăm tài sản

Thế mà rồi các con

Từ chối không chịu nhận.

Không phải vì dở hơi,

Mà vì muốn dùng nó

Để giúp đỡ mọi người.

Những người bố kiên quyết

Không cho con nhiều tiền.

Những người con dứt khoát

Từ chối không nhận tiền.

Đó là những bài học

Về ứng xử ở đời,

Về ý thức, trách nhiệm

Với mình và với người.

Hơn ai hết, họ hiểu

Giá trị của đồng tiền.

Nhưng họ biết có cái

Còn quí hơn cả tiền.

Đó là sự tự trọng,

Trách nhiệm với chính mình,

Nghĩa vụ với đất nước,

Cộng đồng và gia đình.

Các ông bố tỉ phú

Không cho con cái gì,

Nhưng cái họ để lại

Lại quan trọng cực kỳ.

Một - ý thức lao động

Để tự nuôi bản thân.

Hai - dám chịu trách nhiệm

Và khó khăn khi cần.

Một người có ý thức

Không ỷ bố mẹ giàu.

Một người có trách nhiệm,

Không khuất phục cúi đầu.

LỜI NGƯỜI XƯA

Người xưa đã đúc kết,

Để lại cho người nay

Nhiều bài học quí báu

Rất đáng học thế này:

Một - Không lo nghèo đói.

Tiết kiệm, sẽ không nghèo.

Mình dốt, vụng, cố gắng,

Cũng đạt được mục tiêu.

Hai - Hiếu cũng có giả.

Tức là Hiếu giả vờ.

Trung lại càng có giả,

Tức là Trung giả vờ.

Cả hai cái giả ấy

Đều xấu và đáng khinh,

Vì giả nhân, giả nghĩa

Với cả người thân mình.

Ba - Dạy con nghiêm khắc

Thành người tốt ở đời.

Với người xấu - độ lượng

Để thu phục lòng người.

Dạy con, dạy đọc sách,

Học cái chữ thánh hiền.

Dạy được một nghề giỏi

Hơn cho một núi tiền.

Bớt giao lưu với bạn,

Ngồi đọc sách ở nhà.

Sách là người bạn tốt,

Và là thầy của ta.

Học chữ - không được vội.

Nên học một, nghĩ mười

Mới làm được đại sự,

Để tiếng thơm cho đời.

Bốn - Hãy làm việc thiện

Tích phúc lộc về sau.

Gia đình cốt yên ấm,

Không nhất thiết phải giàu.

Năm - Con có năng khiếu

Mà cha mẹ nhiều tiền,

Quá chiều, thì sau lớn

Sẽ nhụt chí vươn lên.

Sáu - Người tư cách kém

Coi lợi là nhất đời.

Người thi cử lận đận

Chung qui là do lười.

Bảy - Khi cái Tâm thẳng,

Cái đầu sẽ thảnh thơi,

Vì không phải lo nghĩ

Cách đối phó với người.

Người biết trọng lễ nghĩa

Chơi với bạn như mình,

Tránh xa kẻ dối trá,

Vì lợi, không vì tình.

Tám - Một người mà tốt,

Tính khí sẽ yên bình.

Người nóng nảy, đồng bóng

Phần nhiều do vô minh.

Chín - Người trẻ thiển cận,

Ít đọc, lại thích lười,

Dễ bị những kẻ xấu

Làm tha hóa chất người.

Nhưng người hiểu biết rộng,

Tưởng không ai bằng mình.

Nói nhiều mà làm ít,

Nên nghiệp lớn khó thành.

Mười - Mỗi khi gặp khó,

Phải tìm hiểu nguyên do,

Không trách oán người khác.

Không sợ, không quá lo.

Các sai lầm hầu hết

Ngẫu nhiên và nhất thời.

Phải học tính cẩn thận

Khi cư xử với người.

LẠI NÓI VỀ PHONG THỦY PHỤ NỮ

Người đàn ông có thể

Là trụ cột gia đình,

Tạo nguồn thu nhập chính

Để nuôi vợ con mình.

Nhưng chính người phụ nữ,

Đôn hậu và đảm đang,

Biết lo toan, quán xuyến,

Giúp giữ tiền cho chàng.

Một người đàn ông nọ,

Năm bảy tuổi, rất giàu.

Tôi đang kể chuyện thật

Xẩy ra ở nước Tàu.

Khi bà vợ ông chết,

Có một cô sinh viên,

Mười tám tuổi, xinh đẹp,

Không hẳn chỉ vì tiền,

Bất chấp lời dị nghị

Của bố mẹ, cộng đồng,

Đã lặng lẽ chấp nhận

Lời tỏ tình của ông.

Mỗi tháng ông đưa vợ

Lo chi tiêu việc nhà

Hơn một trăm nghìn tệ,

Khoảng nửa tỉ tiền ta.

Cô sinh viên, vợ trẻ,

Vốn là người tảo tần,

Số tiền tiêu không hết

Cứ ngày một lớn dần.

Cuối cùng cô quyết định

Mua bảo hiểm cho chồng,

Đúng một triệu tiền tệ,

Như kế hoạch dự phòng.

Sau một lần thất bại,

Tài sản của ông này

Bị tịch biên trả nợ,

Coi như ông trắng tay.

“Anh đã bị phá sản, -

Ông buồn bã bảo cô. -

Bị tịch thu tài sản,

Thậm chí cả ô tô.

Bây giờ anh, rất tiếc,
Không nuôi nổi vợ mình.

Em hãy tìm người khác,

Đừng chịu khổ vì anh.”

Cô nhìn ông rồi hỏi:

“Anh còn yêu em không?”

“Yêu, nhưng giờ không đủ

Điều kiện để làm chồng.”

Hôm sau ông cùng vợ

Đi ngân hàng rút tiền.

Đúng một triệu đồng tệ,

Quà của người vợ hiền.

Rồi từ một triệu ấy,

Ông làm lại từ đầu,

Thành cả trăm, nghìn triệu,

Và lần nữa rất giàu.

Ông khoe với bè bạn:

“Tôi thoát được vụ này,

Là nhờ có giỏ trứng

Mà cô vợ hàng ngày

Bỏ riêng ra một quả,

Coi như món dự phòng.

Bà vợ tôi là thế,

Các bác thấy được không?”

Trung Quốc có ngạn ngữ

Là “Thê hiền phu an”,

Tức có người vợ đảm

Thì chồng sướng và nhàn.

Qua câu chuyện mới kể

Và qua ngạn ngữ này,

Ta thấy tầm quan trọng

Của phụ nữ xưa nay.

Họ là bùa hộ mệnh,

Là cái phao cứu sinh

Và phong thủy tốt nhất

Cho chồng và gia đình.

Có được người vợ tốt

Thì ăn nên làm ra.

Nhà thiếu người phụ nữ

Thì không còn là nhà.

Vậy đừng nhờ người khác

Chọn phong thủy cho mình.

Vì phong thủy tốt nhất

Chính là vợ của mình.

Tôi từng khuyên phụ nữ

Nên lập “Quỹ Dự Phòng”,

Để nhỡ ngày mưa gió

Phòng thân và giúp chồng.

Như cô sinh viên trẻ

Đã giúp bác đại gia.

Chuyện là của Trung Quốc,

Nhưng đúng cả với ta.

Thêm một PS nữa:

Rằng dứt khoát từ nay

Các ông chồng Đại Việt

Bắt chước ông Tàu này

Ngoài tiền tháng trăm triệu,

Đưa hết cho vợ mình

Số còn lại kiếm được.

Bảo đảm sẽ yên bình.

Tôi xưa cũng làm thế.

Vợ giữ tiền, tiếc thay

Chưa phá sản, nên Mụ

Vẫn giữ khoản tiền này.

MỘT TRĂM BÀI CHÂM NGÔN NGÀY TẾT

Đừng thở dài, buồn chán

Khi gặp phải buồn đau.

Bùn bẩn dưới chân bạn,

Nhưng nắng ở trên đầu.

Mình có sao sống vậy.

Mình là người bình thường.

Nhưng dẫu sao hãy cố

Không là người tầm thường.

Hãy nhớ: Sự lười biếng

Như những chiếc rễ cây.

Chúng nhanh chóng phát triển,

Kìm chân ta hàng ngày.

Hoàn cảnh không tuyệt vọng.

Tuyệt vọng là những người

Đầu hàng trước hoàn cảnh,

Bất lực trước cuộc đời.

Suy cho cùng, cuộc sống

Không cho không điều gì.

Mọi cái đều có giá.

Nhiều khi đắt cực kỳ.

Thái độ đúng đắn nhất

Với kẻ thích lòe đời

Là im lặng, nếu được,

Kèm theo một nụ cười.

Sống mà không vấp ngã

Là rất tốt, tất nhiên.

Nhưng còn tốt hơn thế

Là ngã, lại đứng lên.

Càng trưởng thành, ta thấy

Tranh luận đúng hay sai

Hoàn toàn không quan trọng.

Ai thế nào mặc ai.

Với ta quan trọng nhất

Là cảm giác bình yên.

Và đó là dấu hiệu

Hướng thiện và hướng thiền.

Không muốn bị nói xấu

Thì đừng nói xấu ai.

Không muốn phải buồn bã

Thì đừng nên thở dài.

Một khi ta nói ít,

Ta sẽ nghe nhiều hơn.

Và thường khi nhắm mắt,

Ta sẽ thấy nhiều hơn.

Nói mà không suy nghĩ

Chẳng khác nào bắn tên

Mà không nhắm đích trước,

Hoặc mắt nhìn hai bên.

Nói, nên nói nhỏ nhẹ,

Có lý và có tình.

Nhưng những gì muốn nói

Phải dứt khoát, phân minh.

Sau khi bị trừng phạt,

Người tốt sẽ tốt hơn.

Nhưng nhiều khi, thật tiếc,

Người xấu lại xấu hơn.

Đời là dòng sông xiết

Ẩn chứa nhiều hiểm nguy.

Vậy học bơi mà sống,

Nếu không muốn cuốn đi.

Anh có thể đỗ lỗi

Cho bất kỳ người nào.

Nhưng rượu chè, cờ bạc

Chính anh tự bập vào.

Trót bập thì phải bỏ.

Không đổ lỗi cho người.

Nếu không anh sẽ khổ.

Mà phải khổ suốt đời.

Hoặc chiếc đe, hoặc búa,

Anh phải chọn cho mình.

Không được thành miếng sắt

Để bị dập thành đinh.

Miếng ăn to dễ nghẹn.

Ăn thế nào còn tùy.

Không thể có chuyện được

Mà không mất cái gì.

Những món quà cuộc sống -

Đừng ngồi đó mà chờ.

Muốn có, phải phấn đấu

Hàng ngày và hàng giờ.

Có mười phần sung sướng

Thì chỉ nên hưởng hai.

Còn lại để con cháu

Được hưởng lộc lâu dài.

Những đứa con bất hiếu

Thường oán trách mẹ cha.

Người thuê nhà túng thiếu

Thường oán trách chủ nhà.

Một con bồ câu trắng

Làm bạn với quạ đen.

Lông của nó vẫn trắng,

Nhưng trong lòng thì đen.

Không hiểu người là dở,

Là sự thiếu thông minh.

Nhưng còn dở gấp bội

Là khi không hiểu mình.

Biển có thể thu hút

Tất cả suối và sông

Là vì biển ở thấp,

Hơn thế, còn rộng lòng.

Người ta thành quân tử

Nhờ đức nhiều hơn tài.

Tiểu nhân thì ngược lại,

Vì đức kém hơn tài.

Khi đường đời khúc khuỷu,

Đầy khó khăn, bất công,

Thì cái tâm phải thẳng.

Đầu không nghĩ lòng vòng.

Để người nghe dễ hiểu

Thì phải nói chân thành.

Muốn nói được chân thành,

Phải nói điều mình nghĩ.

Đừng tin lời thề thốt.

Bản thân mình đừng thề.

Thề độc lại càng sợ.

Nghe đã thấy ghe ghê.

Trót nói điều ngu ngốc

Thì im lặng cho qua.

Cố biện minh cho nó

Là ngu ngốc gấp ba.

Anh là một người tốt,

Giết một tên giết người,

Đời vẫn không giảm bớt

Số lượng kẻ giết người.

Hãy học cái tốt đẹp

Để khôn lớn thành người

Bằng cách rút kinh nghiệm

Cái ngu của người đời.

Nghèo không phải là xấu.

Xấu là nghèo mà hèn.

Hèn cũng không đáng ghét,

Trừ phi cam chịu hèn.

Tuổi già không đáng sợ.

Đáng sợ là cảnh già,

Gắt con cháu ỏm tỏi,

Ngồi lù lù trong nhà.

Thói quen khó thay đổi.

Lớn lên với thói lười,

Già chết cùng thói ấy.

Tức là lười suốt đời.

Sống không cần người khác -

Nghĩ thế là vô minh.

Sai hơn - nghĩ người khác

Sống không thể thiếu mình.

Không thể là vĩ đại

Một lãnh tụ độc tài.

Không có gì độc ác

Được ca tụng lâu dài.

Đừng nên kêu đất hẹp,

Không có chỗ dung thân.

Hãy lùi lại vài bước,

Sẽ thấy đất rộng dần.

Cơm của kẻ bất nghĩa,

Thà chết đói, không ăn.

Thà chết rét không mặc

Áo của kẻ bất nhân.

Nguyễn Trãi dạy như thế,

Không sai một tẹo nào.

Người xưa là thế đấy.

Người nay thì thế nào?

Giản dị là tột đỉnh

Của nghệ thuật, thơ văn.

Nó cũng là tính cách

Của các bậc vĩ nhân.

Người vĩ đại thực sự

Luôn giản dị, tự nhiên.

Cư xử rất thoải mái.

Nhìn cái là biết liền.

Tốt đẹp và cao thượng,

Sống giản dị ở đời

Tưởng dễ mà rất khó

Với rất, rất nhiều người.

Giết ruồi muỗi là mật.

Lời nịnh giết đàn bà.

Đàn ông chết vì gái.

Còn bố mẹ, ông bà

Thường chết vì con cái.

Những đứa con của mình,

Ích kỷ và bất hiếu,

Vì tiền mà quên tình.

Ta không biết điều ác

Ta gây ra với người

Theo ta như hình bóng

Cho đến hết cuộc đời.

Và theo luạt nhân quả,

Điều ác này của ta

Sẽ bắt phải trả giá.

Không ta thì người nhà.

Không biết thì nói thật

Cái không biết của mình.

Sao cứ phải xấu hổ

Và tìm cách chối quanh?

Người trung thực, tự trọng

Không dấu dốt bao giờ.

Không biết thì họ hỏi,

Không chơi trò giả vờ.

Người đam mê vật chất,

Thích trai gái, thích ăn,

Thường là người yếu đuối

Và bạc nhược tinh thần.

Nhiều người ta tưởng tốt

Vì nhẹ nhàng, ít lời.

Thực ra họ nhu nhược

Cam chịu và thích lười.

Người thực sự cầu thị

Thích sống theo châm ngôn.

Người tầm thường, lười nghĩ

Thích sưu tập châm ngôn.

Buôn bán, khi thua lỗ,

Người ta thích kêu ca.

Lãi thì sướng âm ỉ,

Đóng cửa, vui trong nhà.

Khi một việc nào đó

Được giải thích dài dòng.

Thì hãy tin người nói

Có gì giấu trong lòng.

Ở đời luôn vẫn vậy:

Nhiều người nghĩ giống nhau

Thường không bằng một ít,

Nhưng biết nghĩ khác nhau.

Nước nào mà lãnh đạo

Là giai cấp công nông,

Thì nước ấy vạn kiếp

Không thoát khỏi cánh đồng,

Không quan trọng người khác

Nghĩ về bạn thế nào.

Quan trọng là bạn nghĩ

Bạn là người thế nào.

Muốn có cuộc sống đẹp,

Rực rỡ như cầu vồng,

Bạn cần có ánh nắng

Và một chút mưa dông.

Thuốc đặc trị, hiệu nghiệm

Chữa nỗi buồn cuộc đời

Và giảm bớt căng thẳng

Luôn luôn là nụ cười.

Khi gặp kẻ địch mạnh,

Tôn Tử có châm ngôn

Là Tẩu Vi Thượng Sách.

Nôm na là nên chuồn.

Người phải thuận theo đất.

Đất phải thuận theo trời.

Trời phải thuận theo Đạo.

Đạo phải hợp lòng người.

Trang Tử dạy như thế

Hàng nghìn năm trước đây.

Một lời dạy chí lý,

Vẫn đúng tận hôm nay.

Mừng vui thì có hạn.

Đau đớn là vô cùng.

Đó là một sự thật

Mà ta phải sống chung.

Vì nói gì thì nói,

Cuộc đời của chúng ta

Quả thật vui thì ít,

Mà nhiều nỗi xót xa.

Trong giao tiếp phải nhớ:

Thứ nhất sợ anh hùng,

Thứ hai sợ những kẻ

Nghèo đói và điên khùng.

Nghèo, không gì để mất,

Nguy hiểm hạng người này.

Vậy bắt chước Tôn Tử

Mà cao chạy xa bay.

Nhà thơ bẩn, tóc rối

Tưởng thơ mình nhất đời.

Con trai lười thường nghĩ

Mình lãng mạn hơn người.

Chính nhờ biết cách nói

Nên những người thông minh

Luôn biết cách im lặng,

Không tự đề cao mình.

Có điều hay để nhớ

Là rất tốt, tuy nhiên,

Còn tốt hơn là lúc

Không có gì cần quên.

Thực ra thì bạo lực

Là biểu hiện cuối cùng

Của tính cách hèn nhát,

Yếu đuối và điên khùng.

Để có được tất cả,

Ta hy sinh chính mình.

Nhưng khi có tất cả,

Ta cố tìm lại mình.

Cuộc đời luôn vẫn vậy:

Nó lấy đi bao nhiêu,

Sẽ bù lại chừng ấy.

Có khi còn bù nhiều.

Nhưng vấn đề ở chỗ

Ta có chịu nhọc lòng

Để tìm kiếm những cái

Đời trả ơn hay không.

Thứ nhất sợ anh hùng.

Thứ hai sợ cố cùng.

Nếu có quyền được chọn,

Hãy chọn sợ cố cùng.

Tha thứ cho ai đó

Có thể là dễ dàng.

Nhưng tin lại người ấy

Thì rất không dễ dàng.

Người bản lĩnh, tài giỏi

Làm được cái gì hay

Không cần ai biết đến

Để ghi nhận điều này.

Hai đặc điểm dễ thấy

Ở những người vô minh.

Một - là mất bình tĩnh.

Hai - mâu thuẫn với mình.

Cả trong việc nhỏ nhặt

Cũng phải làm hết mình.

Thành công và sức mạnh

Đều từ đó mà thành.

Cuộc sống không cho bạn

Những gì bạn ước mơ.

Nhưng cho bạn lựa chọn

Và thực hiện ước mơ.

Khi một người bất hạnh

Mà làm cho người này

Không cảm thấy bất hạnh,

Anh là thánh, là thầy.

Vấn đề là ở chỗ

Bạn không biết làm gì

Khi có nhiều lựa chọn.

Thời gian cứ trôi đi.

Cho đến lúc bất chợt

Bạn biết cái cần làm,

Thì đã hết lựa chọn.

Mà làm vẫn phải làm.

Ta biết nhà lắm chuột

Chỉ khi không có mèo.

Khi gạo hết, tiền hết,

Ta mới thấm cái nghèo.

Thực ra người nghèo nhất

Không phải người không tiền,

Mà người không mơ ước

Cố gắng để vươn lên.

Nhiều sự thật chua xót

Rất khó nói với người.

Tự mình phải chấp nhận

Đôi khi khó gấp mười.

Có thể kéo ai đấy

Thoát lên từ đất bùn.

Không thể kéo đất bùn

Bên trong con người ấy.

Khi tự mắng mình ngốc

Hay cười diễu chính mình,

Ta lớn thêm một chút,

Thêm một chút thông minh.

Có gì thì vui ấy.

Đừng phí công kêu ca.

Nó làm mệt người khác

Và cũng làm mệt ta.

Chọn được mục đích sống,

Vì gì và vì ai,

Là điều kiện tiên quyết

Để hạnh phúc lâu dài.

Thực ra điều quan trọng

Không phải bạn là ai,

Mà việc bạn sống

Và làm việc bên ai.

77
Thích - khi trên facebook

Có nhiều người like ta.

Chưa hẳn thích - đời thực

Có nhiều người like ta.

Trước khi có facebook

Ta sống cuộc đời thường.

Sau khi có facebook

Ta mất cuộc đời thường.

Cuốn sách hay trên giá

Quay lưng với chúng ta.

Nhưng ta vẫn thấy nó

Là bạn tốt trong nhà.

Để khóc, cuộc đời có

Cả một trăm lý do.

Nhưng để cười, ta có

Cả một nghìn lý do.

Đến một lúc nào đó

Bạn sẽ thôi thở dài

Lo nghĩ về việc bạn

Sau này sẽ là ai.

Thay vào đó, duy nhất

Bạn chỉ muốn rằng mình

Được sống một cuộc sống

Của mình và do mình.

Khi bạn cười vui vẻ,

Mọi người sẽ cười theo.

Nhưng khi buồn, bạn khóc,

Thường ít người khóc theo.

Niềm an ủi lớn nhất

Cho những người không may

Là trên đời còn có

Rất nhiều người không may.

Sẽ luôn có đủ chỗ

Cho mọi cái trong đời,

Với điều kiện mỗi cái

Đặt đúng chỗ, đúng người.

A man of pleasure

Is a man of woes.

Tức người ham khoái lạc

Phải chịu nhiều đớn đau.

Ta có thể thay đổi

Số phận cuộc đời mình

Đơn giản chỉ bằng cách

Thay đổi thái độ mình.

Cùng cười với người khác

Là niềm vui ở đời.

Nhưng sẽ là bất hạnh

Nếu bị người khác cười.

Sẽ không có bế tắc

Dẫn đến chuyện đau buồn,

Nếu ta đủ dũng cảm

Từ bỏ các lối mòn.

Khi bạn bè thân thiết

Khen bạn đang trẻ ra,

Thì điều ấy có nghĩa

Rằng bạn bắt đầu già.

Phản khác là nền tảng

Của dân chủ, tự do.

Nô lệ là những kẻ

Ngoan ngoãn như trâu bò.

Cái gì đó để mất

Mà không biết đã mất

Thì cái ấy thực ra

Đang còn và chưa mất.

Không chỉ chịu trách nhiệm

Với lời nói của ta.

Ta còn chịu trách nhiệm

Với lời chưa nói ra.

Để có được những cái

Mà chúng ta rất cần,

Trước hết phải học sống

Thiếu những cái rất cần.

Tự gọi mình thận trọng

Thường là kẻ yếu hèn.

Và gọi mình tiết kiệm

Là kẻ sợ tiêu tiền.

Chúng ta không nhất thiết

Phải tài giỏi ở đời.

Nhưng chúng ta nhất thiết

Phải khác với mọi người.

Luôn vẫn thế, rất khó

Bắt những người nhiều tiền

Quan tâm và thông cảm

Với người không có tiền.

Cái duy nhất còn lại

Khi chúng ta qua đời

Là những cái khi sống

Ta đã trao cho đời.

Một người mà kết bạn

Với tất cả mọi người,

Thì người ấy không có

Người bạn nào trên đời.

Tương tự, ai dễ dãi

Khen tất cả mọi người,

Thì người ấy thực chất

Không khen ai trên đòi.

Không sống mới đáng sợ,

Chứ chết chẳng là gì.

Ngồi nghỉ là một chuyện.

Chuyện khác là không đi.

100

Không có gì đáng giá

Để bạn đọc tin yêu

Ở những người cầm bút

Đọc ít mà viết nhiều.

BENJAMIN FRANKLIN

Một trong những nhà lập quốc Mỹ

Đừng nghĩ mình quan trọng.

Thực ra sống ở đời

Ai cũng là quan trọng.

Vâng, tất cả mọi người.

Đó là một sự thật.

Nhưng đừng quên điều này:

Cả khi thiếu ai đó,

Trái đất vẫn cứ quay.

Một người rất có thể

Tự tin vào chính mình.

Nhưng không được tự mãn

Rằng không ai bằng mình.

Một người rất có thể

Sống lâu, khỏe, tuy nhiên,

Đừng nghĩ mình bất tử,

Càng không phải thánh hiền.

Bản thân sự khiêm tốn,

Biết người và biết mình

Là biếu hiện cao quí

Một nhân cách trưởng thành.

Có một cậu bé nọ

Sống trong nhà đông người.

Bàn ăn lớn, mỗi bữa

Thường không dưới mười người.

Một hôm cậu tinh nghịch,

Thầm nghĩ ra một trò -

Tự mình trốn vào tủ

Để mọi người phải lo.

Thế mà lạ, hôm ấy

Mọi người ăn bình thường,

Không nhận thấy thiếu cậu,

Người họ vẫn yêu thương.

Khi mọi người đi hết,

Bụng đói, đã quá trưa,

Cậu chui ra, buồn bã

Ăn những gì còn thừa.

Và nghĩ: Đừng ngu ngốc

Nghĩ mình hơn mọi người.

Vừa thiệt, vừa phải đói,

Lại còn bị chê cười.

Là “Cha đẻ nước Mỹ”,

Benjamin Franklin,

Thời trẻ cũng hãnh tiến,

Huyễn hoặc và tự tin.

Một hôm, cậu đến gặp

Một “tiền bối” cao niên.

Cậu bước đi hùng dũng.

Khi leo lên bậc hiên,

Đáng lẽ phải cúi xuống,

Thì cậu lại ngẩng đầu,

Nên va phải khung cửa,

Rồi xuýt xoa vì đau.

Vị chủ nhà, “tiền bối”,

Thấy thế bèn mỉm cười.

“Đó là bài học tốt

Cho anh trong đường đời.”

Một người càng bản lĩnh,

Trải qua nhiều khổ đau,

Là người biết cần thiết,

Đôi khi nên cúi đầu.

Một con ruồi láu lỉnh

Bám trên lưng lạc đà.

Nhờ thế, rất thoải mái

Vượt sa mạc bao la.

“Chào, cảm ơn anh bạn

Đã cho tôi đi nhờ.

Anh vừa làm việc tốt

Mà chính anh không ngờ.”

Lạc đà đáp: “Anh bạn

Lén bám trên lưng tôi

Đã là việc không tốt,

Còn cảm ơn, mà rồi

Đừng nghĩ mình quan trọng.

Vừa xấu xí hình hài,

Vừa nhỏ bé và nhẹ.

Anh tưởng mình là ai?”

WASHINGTON, TỔNG THỐNG

ĐẦU TIÊN CỦA NƯỚC MỸ

Một sáng nọ, trời rét.

Đất nước đang chiến tranh.

Washington rời trại,

Làm một chuyến vi hành.

Trong bộ áo choàng kín

Nhàu nát và bình thường,

Không ai biết rằng đó

Là tư lệnh tiền phương.

Đến một trận địa nọ,

Giữa cái rét thấu xương,

Ông thấy một tốp lính

Đang đắp một đoạn đường.

Tốp lính làm vất vả,

Trong khi viên chỉ huy

Cứ luôn miệng thúc dục,

Nhưng mình chẳng làm gì.

Thấy thế, ông xắn áo,

Làm với đám quân nhân.

Viên chỉ huy vẫn thế,

Hai tay đút túi quần.

Đến giờ nghỉ, hút thuốc,

Ông hỏi viên chỉ huy:

“Sao anh luôn miệng dục

Mà không chịu làm gì?”

Anh kia liền ưỡn ngực:

“Vì sao tôi phải làm?

Tôi là một hạ sĩ.

Chỉ huy chứ không làm.

Anh thích thì cứ việc,

Dẫu anh là người ngoài.

Không cần thiết, không hỏi.

Mà rồi, anh là ai?”

Ông cởi chiếc áo khoác

Lấm bẩn và bình thường.

“Tôi quân hàm trung tướng.

Tổng tư lệnh chiến trường.

Điều ấy không quan trọng.

Sau có việc, cần gì.

Xin cứ gọi tôi giúp,

Thưa hạ sĩ chỉ huy.”

HỌC CÚI ĐẦU

Cúi đầu cũng cần lắm.

Có hai dạng cúi đầu.

Cúi đầu để nhẫn nhục.

Luồn cúi để mưu cầu.

Cúi đầu dạng thứ nhất

Là thấu hiểu nhân sinh,

Đánh giá đúng hoàn cảnh,

Biết người và biết mình.

Người không phải là thánh,

Cũng có lúc sai lầm.

Cúi đầu là một cách

Ghi nhận mình sai lầm.

Điều ấy không có nghĩa

Cam phận hoặc thấp hèn.

Mà là một dạng nghỉ

Để lấy đà vươn lên.

Thanh niên trẻ hãnh tiến,

Mà thường là ngu lâu,

Hơn ai hết phải học

Cách khiêm tốn cúi đầu.

CÒN HƠN CẢ PHONG THỦY

Năm điều răn của Khổng Tử

Một - Anh làm điều ác,

Hại người để làm giàu,

Thì phong thủy tốt mấy

Cũng chẳng đi đến đâu.

Anh hãm hại người khác,

Người khác hãm hại anh.

Người bất nhân không thọ.

Của bất chính không lành.

Hai - Không lo hiếu thảo

Và phụng dưỡng mẹ cha,

Thì con cái vô phúc,

Nhà không còn là nhà.

Thiếu tôn ti trật tự,

Phong thủy cũng bằng không.

Nhà nào con bất hiếu,

Giàu có cũng bằng không.

Ba - Tương tự, kẻ xấu

Mà cầm quyền quốc gia,

Thì cái Thiện, cái Đẹp

Thua cái Ác xấu xa.

Đất nước vẫn lụn bại

Dẫu phong thủy tốt lành,

Khi kẻ sĩ im lặng,

Kẻ ngu dốt lộng hành.

Bốn - Văn hóa, tập tục

Là nền tảng vững bền.

Văn hóa mạnh, nước mạnh.

Văn hóa hèn, nước hèn.

Trẻ con biết học hỏi.

Biết làm gương - người già,

Là phong thủy tốt nhất

Cho mỗi một quốc gia.

Năm - Cái hay, cái tốt

Mỗi nước, mỗi gia đình

Không nằm ở phong thủy,

Mà ở bản thân mình.

Cả khi phong thủy xấu,

Người đức độ, hiền tài

Vẫn làm nên nghiệp lớn

Và thành đạt lâu dài.

NHÂN QUẢ

Cuối thế kỷ mười chín

Ở Scôt-len, nước Anh,

Có bác nông dân nọ

Chăm chỉ và hiền lành.

Một hôm, đang làm ruộng,

Bỗng có người kêu to.

Thì ra một cậu bé

Đang chới với giữa hồ.

Bác nhảy xuống cứu cậu.

Một việc làm thường tình.

Rồi thản nhiên quay lại

Với công việc của mình.

Hôm sau, vừa đúng lúc

Trở về từ cánh đồng,

Có chiếc xe tam mã

Dừng trước cửa nhà ông.

Đó là bố cậu bé

Được bác cứu dưới hồ.

Một quí tộc giàu có,

Cũng là một quan to.

Sau mấy lời cảm tạ,

Nhà quí tộc hỏi ông:

“Tôi muốn giúp đỡ bác.

Bác có cần gì không?”

“Suốt đời tôi làm ruộng.

Vất vả nhưng đủ ăn.

Giờ tạm thời sống ổn.

Cảm ơn, tôi không cần.

Mà rồi cái chuyện ấy,

Chuyện cứu con trai ngài,

Bình thường và nghĩa vụ

Đối với bất kỳ ai”.

Giữa lúc ông quí tộc

Chẳng biết phải làm sao,

Thì có một cậu bé

Khoảng mười tuổi, bước vào.

“Đây là con trai bác?”

“Vâng, tất nhiên, con tôi.

Nó thông minh, chịu khó.

Một thằng bé không tồi”.

Ông quí tộc hỏi nó:

“Lớn lên cháu muốn gì?

Chắc cháu có dự định.

Vậy cho bác biết đi.”

Cậu bé khiêm tốn đáp:

“Là con nhà nông dân,

Thì cháu, cũng như bố,

Làm ruộng để kiếm ăn.”

“Không lẽ cháu không có

Mong ước lớn hơn sao?”

“Nhưng nhà cháu nghèo thế

Còn biết làm thế nào?”

“Tốt, nhưng nếu cháu có

Một chiếc đũa thần kỳ,

Muốn ước gì được ấy.

Vậy cháu sẽ ước gì?”

“Cháu muốn được đi học,

Học thật giỏi, và rồi

Thành một bác sĩ giỏi

Chữa bệnh cho mọi người”.

Liền quay sang người bố,

Ông quí tộc nói ngay:

“Thưa bác, tôi xin có

Một đề nghị thế này:

Bác cho tôi chu cấp

Việc con bác học hành,

Như tôi đã và sẽ

Lo cho con trai mình”.

Bác nông dân đồng ý.

Chẳng còn gì tốt hơn.

Và rồi con trai bác

Được gửi đến London.

Học ở trường tốt nhất,

Trường y Saint - Marie.

Cậu học rất chăm chỉ,

Đứng đầu các kỳ thi.

Nhờ hoài bão to lớn,

Tận tụy và nhiệt tình,

Cậu trở thành bác sĩ

Alexander Fleming.

Người được cả thế giới

Mang ơn và tôn vinh

Năm Một Chín Hai Bảy,

Chế ra thuốc kháng sinh.

Nó - đặc trị diệt khuẩn,

Một loại thuốc diệu kỳ,

Một bước ngoặt vĩ đại

Trong ngành dược, ngành y.

Vài năm sau, cậu bé

Suýt chết đuối dưới hồ

Mắc bệnh viêm phổi nặng,

Lên cơn sốt và ho.

May nhờ loại thuốc mới,

Thuốc pénicilline,

Cậu nhanh chóng khỏi bệnh.

Cậu - Winston Churchill.

Cậu, nhiều năm sau đó

Thành con người lừng danh,

Một nhân vật vĩ đại,

Là thủ tướng nước Anh.

Họ, một người bác sĩ.

Một người chính trị gia,

Thành đôi bạn thân thiết

Cho đến tận tuổi già.

Lại thêm một thí dụ

Về nhân quả ở đời,

Về quan hệ tương hỗ

Giữa người sống với người.

LƯỠNG QUỐC THƯỢNG THƯ

Tiến sĩ Nguyễn Sư Mạnh

Đời vua Lê Thánh Tông

Làm Thượng Thư bộ Lễ,

Uyên bác và chí công.

Giữa thế kỷ mười sáu

Ông đi sứ nhà Minh,

Khiến thiên triều nể phục,

Vẻ vang cho nước mình.

Có rất nhiều giai thoại

Liên quan chuyến đi này.

Nhưng được nhắc nhiều nhất

Là giai thoại dưới đây.

Trong buổi lễ long trọng

Khi yết kiến vua Minh,

Chiếc áo ông đang mặc,

Cố tình hoặc vô tình,

Đã quên không cài cúc,

Lộ cái bụng nần nần.

Vua Minh thấy, tức giận,

Khép vào tội khi quân.

Nguyễn Sư Mạnh quỳ đáp:

Bẩm, đi sứ đường xa,

Mà bụng thần đầy chữ

Của thánh hiền Trung Hoa,

Nên sợ chữ mốc ẩm,

Thần phanh áo ra phơi.

Xin bệ hạ đại xá.

Vua Minh nghe, liền cười

Và tò mò muốn thử

“Bụng chữ” ấy thế nào.

Bèn bảo Nguyễn Sư Mạnh:

“Thư Lâu ta, tiếc sao,

Mất cuốn Thiên Vi Chính

Của Khổng Tử Nho Gia.

Ngươi khoe ngươi nhiều chữ,

Vậy chép lại cho ta.

Chép lại theo trí nhớ

Toàn bộ cuốn sách này.

Nếu không, sẽ xử trảm.

Thời hạn - ba mươi ngày”.

Sứ Nam Nguyễn Sư Mạnh

Đã vui vẻ nhận lời.

Hai lăm ngày sau đó

Ông chơi đàn, dạo chơi.

Vua Minh thấy, sốt ruột,

Lén cho người nhắc ông.

Ông đáp: “Vài ngày nữa,

Yên tâm, tôi chép xong”.

Đúng ngày thứ hăm chín

Ông trình lên vua Minh

Cuốn sách Thiên Vi Chính,

Viết theo trí nhớ mình.

Vua Minh xem phục lắm,

Nhưng muốn bắt bẻ ông:

“Ngươi viết thừa dấu chấm

Trên một chữ, chữ Công!”

Sứ Nam cúi đầu đáp:

“Nếu quả thần viết thừa,

Thì bản gốc thượng quốc

Chắc chắn cũng viết thừa”.

Vua sai đem bản gốc

So sánh thấy chữ Công

Quả thừa một dấu chấm

Như bản chép của ông.

Vua rất đỗi thán phục,

Thưởng vàng bạc, lụa là

Rồi xuống chiếu phong tặng

Làm “Thượng Thư Trung Hoa”.

Sau đó Nguyễn Sư Mạnh,

Chức Lưỡng Quốc Thượng Thư,

Vua Lê gả công chúa,

Phong Vinh Lộc Đại Phu.

Ông sống rất thanh bạch,

Nổi tiếng hay thương người.

Chết, thọ tám hai tuổi,

Để tiếng tốt cho đời.

ĐIỀU ĐƠN GIẢN

Có một điều đơn giản

Mà nhiều bậc mẹ cha

Nhất định không chịu hiểu

Khi dạy con - đó là

Dạy chữ rất quan trọng.

Nhưng quan trọng gấp mười

Là dạy con cách sống

Để tự lập trong đời.

Dạy con tập lao động.

Tập đi đứng đàng hoàng.

Nói gì phải làm ấy.

Không chọn việc dễ dàng.

Dạy con khó không nản,

Biết nhường nhịn mọi người.

Việc cần làm, nhất thiết

Phải làm ngay, không lười.

Dạy cả cách ăn uống.

Phải đúng giờ, ngồi yên.

Dạy biết yêu cây cỏ.

Dạy cả cách tiêu tiền.

Đại khái là những việc

Rất đời thường hàng ngày.

Dạy con, bố và mẹ

Phải gương mẫu điều này.

Học giỏi mấy cũng vứt

Nếu con cái chúng ta

Lớn lên thành ích kỷ,

Lười biếng và bê tha.

Vứt nốt cả tiền bạc.

Vì quan trọng ở đời

Là con cái thực sự

Sống đúng nghĩa con người.

ĐIỀU BẤT NGỜ

Cuộc đời ta đang sống

Luôn có nhiều bất ngờ.

Và bất ngờ lớn nhất

Trong mọi cái bất ngờ

Là làm ta đau nhất

Lại thường chính là người

Được ta luôn yêu quí

Và tin tưởng nhất đời.

HÃY NHỚ

Các bác trẻ hãy nhớ:

Có thể lừa được người.

Nhưng xưa nay chưa có

Người nào lừa được trời.

Lắm kẻ làm điều ác

Vẫn yên tâm ngủ say,

Không biết thần Số Phận

Biết rất rõ điều này

Và ghi chép tỉ mỉ

Vào cuốn sách Thiên Tào.

Không cần nói cũng biết

Kiếp sau họ thế nào.

Mọi cái có nhân quả.

Ở lành thì gặp lành.

Ở ác thì gặp ác.

Tất cả đều do mình.

Không ai thoát được nó.

Vấn đề là thời gian.

Ai nhận phần người ấy.

Điều đó khỏi phải bàn.

Đọc và chiêm nghiệm Phật,

Tôi rất tin, hôm nay

Thương thì mách các bác

Phải luôn nhớ điều này.

Không thì mời, cứ việc

Sống ác và lừa đời.

Xin nhắc lại: Chưa có

Người nào lừa được trời.

Mỗi việc làm, dù nhỏ,

Các bác làm hôm nay

Sẽ để lại hậu quả

Cho số phận sau này.

LẠI KHUYÊN CÁC BÁC TRẺ

Lại khuyên các bác trẻ:

Ai đó xúc phạm mình,

Hãy cố giữ bình tĩnh,

Không nổi trận lôi đình.

Hãy hít sâu, nhắm mắt

Khoảng ba đến năm giây.

Buông lỏng người, sau đó

Thong thả nghĩ thế này:

Thực ra thì người ấy

Đang khổ sở hơn mình.

Bị cơn giận kiềm chế,

Rơi vào vòng vô minh.

Vậy thì không đáng trách.

Chửi mắng lại càng không.

Tốt nhất nên im lặng,

Kèm theo chút cảm thông.

Sự thật là thế đấy.

Các bác cứ thử xem.

Tôi đứng ra bảo đảm

Mọi việc sẽ ấm êm.

Biết nhường nhịn người khác

Không phải hạ thấp mình,

Mà đó là dấu hiệu

Các bác đã trưởng thành.

BA CÁI ĐỪNG

Ở đời có ba cái

Nhắc lại cũng không thừa:

Đừng tin tưởng nhiều quá

Để khỏi người ta lừa.

Để không bị bắt nạt

Thì đừng quá hiền lành.

Đừng ngu quá để tránh

Người ta lợi dụng mình.

TỰ NHIÊN BỨC XÚC

Thanh niên bướng, bảo thủ

Là vì như thế này.

Vì đầu óc non nớt

Mà từ lâu đã đầy

Thói cố chấp, hiếu thắng,

Các định kiến - thường sai.

Nên quả không còn chỗ

Cho ý kiến người ngoài.

Chúng tưởng mình là nhất.

Bố mẹ là cái đinh.

Người khác còn đinh nữa.

Duy nhất đúng là mình.

Thanh niên giờ thế đấy,

Vừa bướng vừa ngu lâu.

Ông khuyên: Khôn thì sớm

Mà xua ra khỏi đầu

Cái tưởng mình nhất ấy

Để cái đầu chúng mày

Còn chỗ để tiếp nhận

Những lời đúng và hay.

Biết nhận mình sai trái

Là dấu hiệu trưởng thành.

Còn bướng, còn bảo thủ,

Thì quên đi cho lành.

Đọc xong, chắc nhiều bác

Thấy đúng lời khuyên này.

Xin cá mười ăn một -

Các bác sẽ quên ngay.

Và đó cũng là cách

Các bác đọc châm ngôn.

Nên thơ đọc cả rổ

Mà mãi chẳng thấy khôn.

Là vì các bác đọc

Để biết rồi cho qua.

Mà không chịu chiêm nghiêm

Và suy nghĩ sâu xa.

Cho đến khi điều ấy

Chạm đáy tâm thức mình

Để các bác giác ngộ

Và thoát vòng vô minh.

Đó là bệnh lớt phớt

Của thanh niên ngày nay.

Bệnh nặng lắm rồi đấy.

Hãy nhớ châm ngôn này.

CÓ CHUYỆN BUỒN, NÓI VỚI MỤ VỢ

Cứ thanh thản mà sống.

Buồn lo mà làm gì.

Cái phải đến sẽ đến.

Cái phải đi sẽ đi.

Chưa chắc cái ta sợ,

Chưa chắc cái ta mong

Thực sự là đáng sợ

Và thực sự đáng mong.

Vậy đừng lo, đừng sợ.

Đừng bận tâm, là vì

Cái phải đến sẽ đến.

Cái phải đi sẽ đi.

Đây không phải yếm thế.

Mê tín lại càng không.

Mà ta tuân theo luật

Của vũ trụ mênh mông.

THÁI BÁ TÂN

Xem theo thể loại

Sunday, May 15, 2016

CHÂM NGÔN MỚI VIẾT - 3

No comments:

Post a Comment